26 Mar-25 mei 1989 Eerste democratische verkiezingen in de Sovjet-Unie

Eerste democratische verkiezingen gehouden in de Sovjet-Unie om het Congres van Volksafgevaardigden te kiezen.

HET IJZEREN GORDIJN VALT

Tegen de tijd dat de Geallieerden in september 1945 in Potsdam samenkwamen, was het duidelijk dat Stalin regering hechte controle wilde houden over de Oost-Europese landen die Sovjetlegers tijdens de oorlog hadden bezet. Het westerse wantrouwen groeide toen de Soviëts aandrongen om Polen westwaarts te duwen naar landen met miljoenen Duitsers om nog maar te zwijgen over de toenemende communistische activiteiten in Iran, Griekenland en aan de Italiaans-Joegoslavische grens.

16 juli-2 aug 1945 Conferentie van Potsdam

Op 17 juli 1945 kwamen de regeringsleiders van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Sovjetunie samen om te bepalen hoe het naoorlogse Duitsland zou worden bestuurd. De Yalta-overeenkomst over bezettingszones in Duits en Oostenrijk werd bevestigd, evenals de vervolging van Nazi-oorlogsmisdadigers en het herstel van de Poolse regering.

15 aug 1945 Jewel Voice Broadcast

De Japanse keizer Hirohito las het imperiale rescript over de beëindiging van de oorlog voor in een radio-uitzending, waarin hij de mensen in Japan aankondigde dat hun regering de verklaring van Potsdam had aanvaard en ingestemd had met onvoorwaardelijke overgave. De toespraak was de eerste keer dat de keizer gesproken had met het gewone volk.

20 nov 1945-1 okt 1946 Processen van Neurenberg

In november 1945 werden 24 hooggeplaatste nazi-functionarissen berecht door een gezamenlijk Amerikaans-Brits-Frans-Sovjet-tribunaal voor samenzwering, het voeren van oorlogen van agressie, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Op twee na werden ze veroordeeld, twaalf werden geëxecuteerd en nog een aantal kregen gevangenisstraffen of stierven of werden vermist voordat ze konden worden veroordeeld.

12 dec 1945 Azerbeidzjaanse Volksregering

Met de steun van de Sovjet-Unie verklaarde de Nationale Vergadering van Azerbeidzjan de oprichting van de Volksregering van Azerbeidzjan in Tabriz, in het door de Sovjet-Unie bezette noordwesten van Iran.

31 dec. 1945 Geallieerde terugtrekking uit Italië

Tegen het einde van 1945 hadden de geallieerden zich teruggetrokken uit Italië, met uitzondering van de troepen van het Britse Gemenebest in Udine en Venezia Giulia en de Joegoslavische troepen in het omstreden gebied van Istrië. Kort na de terugtrekking stemde Italië met publiek referendum om een republiek te worden.

17 apr 1946 Syrische onafhankelijkheid

Onder druk van Syrische nationalisten, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten beëindigde Frankrijk zijn militaire terugtrekking uit Syrië op 15 april 1946. Twee dagen later verklaarde de Syrische president Shukri al-Quwatli de onafhankelijkheid van de Syrische republiek.

DE PARIJSE VERDRAGEN

Zelfs toen de betrekkingen tussen de Sovjetunie en het Westen aan het verslechteren waren, moesten de voormalige Bondgenoten nog steeds samenwerken om Europa nieuw leven in te blazen. Tijdens de vredesbesprekingen in Parijs legde hij de voorwaarden vast aan de landen die in de oorlog in Europa partij hadden gekozen voor Duitsland: Italië, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Finland.

Sep 1946 Griekse burgeroorlog

Nadat de Asmogendheden Griekenland bezet hielden, werd het Griekse contingent van de geallieerde oorlogsinspanning verdeeld tussen de regering-in-ballingschap van koning George II's en de overwegend communistische partizanen die toezicht hielden op de Duitse terugtrekking in 1944. Na het einde van de oorlog reorganiseerde de Communistische Partij in het Democratische Leger van Griekenland (DSE) en vocht een guerrillaoorlog tegen het Koninkrijk, maar stortte in 1948 in door gebrek aan buitenlandse steun.

1 jan 1947 Bizone

Als reactie op het groeiende economische isolement van de Sovjetbezettingszone - in strijd met de akkoorden van Potsdam - kwamen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk overeen om hun bezettingszones samen te voegen en het vrije verkeer van landbouw- en industriële goederen voor de wederopbouw van de Duitse economie te verzekeren.

10 feb 1947 Vredesverdrag met Italië

In het verdrag met de geallieerden stemde Italië ermee in Istrië, Dalmatië en al zijn koloniën af te staan. De stad Triëst en haar omgeving zou een internationale "vrije stad" worden tot de latere afscheiding tussen Italië en Joegoslavië in 1954.

10 feb 1947 Vredesverdragen van Parijs

In het kader van de Vredesverdragen van Parijs zijn de grenzen van Hongarije weer teruggedraaid naar de grenzen die vóór de Overeenkomst van München van 1938 bestonden. Zo ook Tsjecho-Slowakije, behalve Ruthenia, dat werd afgestaan aan de Sovjet-Unie. Roemenië stemde ermee in om terug te keren naar de vooroorlogse grenzen, met uitzondering van de zuidelijke Dobruja, die werd afgestaan aan Bulgarije, en Bessarabië en Boekovina, die werden hersteld in de Sovjet-Unie. In het kader van de vredesverdragen van Parijs heeft Finland Petsamo afgestaan aan de Sovjet-Unie, zoals was overeengekomen in de wapenstilstandsovereenkomst van 1944.

DE LUCHTBRUG NAAR BERLIJN

Vanaf 1947 begonnen de westerse geallieerden hun zones in Duitsland economisch en politiek te fuseren. Als reactie daarop hebben de Sovjets land- en watertoegang tot Berlijn afgesloten vanuit het westen. De westerse geallieerden konden echter voorkomen dat Berlijn uitgehongerd werd door overgave door aan alle behoeften van de stad te voorzien door middel van luchtbruggen. Onwillig om een oorlog te beginnen door het bevoorradingsvliegtuig neer te schieten, werden de Sovjets gedwongen terug te vallen.

31 mar 1948 Het Marshall Plan

Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George Marshall, een plan om de wederopbouw van geallieerde en bezette landen in Europa te helpen, die in 1948 als de Foreign Assistance Act werd goedgekeurd. Hoewel de wet $ 5.3 miljard aan hulp beloofde, nam het bedrag toe tot $ 17 miljard over vier jaar implementatie. Het plan werd door de Sovjetunie en zijn satellieten verworpen.

DE KOUDE OORLOG BEREIKT LATIJNS AMERIKA

Minder dan een maand na de ondertekening van het Rio Pact in 1948 - en terwijl het Charter van de Organisatie van Amerikaanse Staten werd afgerond in Bogota - brak er in Colombia een burgeroorlog uit tussen pro-Amerikaanse conservatieven en groepen die zichzelf steeds meer zagen als communist. Tien jaar later leidde Fidel Castro een succesvolle revolutie in Cuba, waarbij hij het communisme overnam om Sovjetsteun te krijgen voor zijn nieuwe regime. Toen Castro ermee instemde om Sovjetraketten in zijn land te hosten, veroorzaakte hij een crisis die Cuba kortstondig tot het brandpunt van de Koude Oorlog maakte.

30 mar-30 Apr 1948 Organisatie van Amerikaanse Staten

Het Handvest van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) werd opgesteld en ondertekend op de Negende Internationale Conferentie van Amerikaanse Staten in Bogota, Columbia, door de Verenigde Staten en de onafhankelijke naties van Zuid- en Midden-Amerika. Het verdrag zou in werking treden op 13 december 1951, met de geboorte van de OAS - een organisatie gericht op regionale solidariteit en samenwerking op het Amerikaanse continent.

9 apr 1948-7 aug 1958 La Violencia

Op 9 april 1948 werd de populaire Colombiaanse liberale politicus Jorge Eliécer Gaitán vermoord, wat leidde tot rellen in Bogotá waarbij maar liefst 3000 mensen om het leven kwamen. Dit werd gevolgd door een conflict op het platteland tussen conservatieve en liberale boeren, wat leidde tot de dood van ongeveer 200.000 mensen en ongeveer een miljoen meer dwong om hun huizen te verlaten. Het geweld werd meestal beëindigd toen de regering in 1953 een amnestie aankondigde, maar sommige bandoleros (gewapende groeperingen) hielden stand tot 1958.

16 apr 1948 Oprichting van de Organisatie voor Europese…

Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEEC), opgericht in Parijs om Marshall Plan (OECD) te beheren.

14 mei 1948 Israëlische onafhankelijkheidsverklaring

David Ben-Gurion, het uitvoerend hoofd van de Wereld Zionistische Organisatie en de voorzitter van het Joods Agentschap voor Palestina, verklaarde de oprichting van de staat Israël. De verklaring werd van kracht na de beëindiging van het Britse mandaat over Palestina om middernacht.

24 jun 1948-12 mei 1949 De blokkade van Berlijn

In 1948 blokkeerde de Sovjet-Unie het door de geallieerden bezette West-Berlijn, in de hoop het gebied te verwerven als onderdeel van een aaneengesloten Sovjet-bezettingszone.

DE NATO EN TWEE DUITSLANDEN

Op 4 april vormden de Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten de NAVO-alliantie om de Sovjet-Unie tegen te werken. Op 12 mei beëindigden de Sovjets de Berlijnse blokkade. Elf dagen later werd de westelijke bezettingszone van Duitsland een onafhankelijke republiek. Het door de Sovjet bezette oosten volgde in oktober.

VN ERKENNING VAN ISRAËL

In 1949 tekenden Egypte, Libanon, Jordanië en Syrië afzonderlijke wapenstilstand met de staat Israël, waarbij de Israëlische controle over 78% van het verplichte Palestina werd afgebakend, maar niet werd erkend. De Verenigde Naties erkenden de situatie en erkenden Israël in mei als lid, ondanks de oppositie van moslims.

24 feb-20 jul 1949 Wapenstilstandsovereenkomsten

Tussen februari en juli 1949 ondertekende de regering van Israël wapenstilstandsovereenkomsten met Egypte, Libanon, Jordanië en Syrië. Volgens deze overeenkomsten werd 78% van wat Mandatory Palestine was, onder Israëlische controle geplaatst. In ruil voor vrede mocht Jordanië de controle behouden over het bergachtige gebied dat voortaan bekend staat als de Westelijke Jordaanoever, dat het op 24 april 1950 eenzijdig annexeerde, terwijl Egypte de kuststreek die bekend staat als de Gazastrook bleef bezetten. Na deze overeenkomsten erkende de Lausanne-conferentie van 1949 alle gebieden onder Israëlische controle om deel uit te maken van Israel.

1 mar 1949-24 december 1951 Emiraat van Cyrenaica

In maart 1949 riep Sayyid Idris eenzijdig Cyrenaica uit - indertijd onder Brits bestuur - als een onafhankelijk Senussi-emiraat, los van Libië. Hoewel het Verenigd Koninkrijk de nieuwe staat erkende, deden de Verenigde Naties dat niet. Als een compromis werd Sayyid Idris koning van Libië toen het volledig onafhankelijk werd in 1951.

5-10 mar 1949 Operatie Uvda

In maart 1949 draaide Israël zich om en veroverde buitenposten in de zuidelijke Negev-woestijn, en dan grotendeels onder Jordaanse macht. Israëlische troepen trokken snel naar het oosten om Ein Gedi aan de Dode Zee te grijpen en Umm Rashrash (nu Eilat) aan de Rode Zee, geconfronteerd met minimale weerstand. Deze operatie was de laatste campagne in de Eerste Arabisch-Israëlische oorlog.

4 apr 1949 Noord-Atlantisch Verdrag

Het Noord-Atlantisch Verdrag werd ondertekend in Washington DC en vormde een formeel bondgenootschap - de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie of NAVO - tussen België, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Denemarken, IJsland, Italië, Noorwegen, Portugal, en de Verenigde Staten. Het verdrag, in de eerste plaats gericht tegen de Sovjet-Unie, verplichtte elke lidstaat om elke gewapende aanval tegen een andere lidstaat, in Europa of Noord-Amerika, als een aanval tegen allen te beschouwen.

11 mei 1949 VN Erkenning van Israël

In mei 1949 hebben de Verenigde Naties Resolutie 273 van de Algemene Vergadering van de VN aangenomen, waarbij de Staat Israël wordt toegelaten tot het lidmaatschap van de VN. De resolutie wordt aangenomen met 37 stemmen voor, 12 tegen en 9 onthoudingen. De toelating was omstreden, met veel staten - vooral in de moslimwereld - die weigerden om Israël diplomatiek te erkennen.

12 mei 1949 De Sovjetunie heft de Berlijnse blokkade…

De Sovjetunie heft de Berlijnse blokkade officieel op.

23 mei 1949 De Duitse Federale Republiek opgericht

Op 1 juni 1948 werd de Anglo-Amerikaanse Bizone samengevoegd met Frankrijk om de Trizone te worden. Op 12 mei 1949 kwamen de westerse geallieerden overeen om een grondwet voor de Trizone in te voeren en op 23 mei de Duitse Bondsrepubliek (West-Duitsland) te vestigen.

29 aug 1949 Sovjet-Unie test hun eerste nucleaire wapen

Sovjet-Unie test hun eerste nucleaire wapen.

7 okt 1949 Democratische Republiek Duitsland opgericht

Democratische Republiek Duitsland word opgericht.

UITBRAAK VAN DE KOREAANSE OORLOG

De Sovjets en Amerikanen hadden zich in 1948 teruggetrokken uit Korea en lieten het verdeeld tussen een communistisch Noord-Korea en een kapitalistisch Zuid-Korea. In juni 1950 viel Noord-Korea het zuiden binnen - een beweging die werd veroordeeld door de recent gevormde Verenigde Naties. Door te profiteren van een Sovjet-boycot wegens het gebrek aan erkenning van de Volksrepubliek China, stemde de VN unaniem in met het optreden namens Zuid-Korea.

3 mar - 1 mei 1950 Hainan-landingsoperatie

Meer dan 100.000 volksbevrijdingsleger troepen begonnen aan boord van 2130 burgerjutten uit het schiereiland Leizhou naar Hainan, voor de zuidkust van China en nog steeds onder de controle van de Chinese nationalisten. Hoewel de 120.000 verdedigers een eerste landing in maart afsloten, zorgde een tweede grote landing in april voor een bruggenhoofd in het noorden van het eiland. Vanaf hier breidden de communisten zich met succes uit over Hainan en veroverden Hankou op 23 april en de overgebleven steden op 1 mei.

25 apr 1950 Republiek Zuid-Maluku

Wantrouwend tegen de Javaanse en door de moslim gedomineerde republiek Indonesië, de grotendeels protestantse en pro-Nederlandse Zuid-Molukkers - die lang geleden hun troepen hebben ingezet bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) - verklaren de onafhankelijkheid van de Republiek Zuid-Molukken in Ambon en Seram.

25 jun 1950 Resolutie UNSC 82

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft Resolutie 82 van de VN-Veiligheidsraad aangenomen waarin wordt geëist dat Noord-Korea de invasie van Zuid-Korea onmiddellijk beëindigt en zijn troepen terugbrengt naar de 38e breedtegraad. De maatregel werd aangenomen met 9 stemmen, geen enkele stemde tegen en Joegoslavië onthield zich van stemming. De Sovjet-Unie was afwezig in de vergadering omdat ze destijds alle VN-vergaderingen boycot, deels vanwege het falen van de VN om de Volksrepubliek China te erkennen.

25 jun 1950 Uitbraak van de Koreaanse oorlog

Bij zonsopgang op zondag 25 juni 1950 staken de strijdkrachten van de Democratische Volksrepubliek Korea (Noord-Korea) de 38e breedtegraad over naar de Republiek Korea (Zuid-Korea), onder het voorwendsel dat de Zuid-Koreanen hen hadden aangevallen. Zwaar in de minderheid en zwak in modern wapentuig, werden de Zuid-Koreaanse troepen snel overrompeld en verlieten Seoul op 28 juni.

7 juli 1950 U.N.S.C. Resolutie 84

Met het falen van Noord-Korea om zich terug te trekken uit Zuid-Korea, heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Resolutie 84 van de VN-Veiligheidsraad aangenomen waarin wordt aanbevolen VN-leden militaire bijstand te verlenen aan Zuid-Korea onder het verenigde bevel van de Verenigde Staten. De resolutie slaagde met de stemmen van Cuba, Ecuador, Frankrijk, Noorwegen, de Republiek China (Taiwan), het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, waarbij Egypte, India en Joegoslavië zich onthielden. Hoewel de eerste Amerikaanse troepen al op 30 juni aankwamen in Korea, stond de resolutie een volledige westers engagement toe voor de oorlog.

17 aug 1950 Oplossing van de Verenigde Staten van Indonesië

Na geleidelijk de niet-republieken van de Republiek van de Verenigde Staten van Indonesië (RUSI) in de Republiek Indonesië in de eerste helft van 1950 op te heffen, ontbindt president Sukarno officieel de RUSI en vervangt deze door een unitaire republiek Indonesië.

VN OFFENSIEF IN KOREA

Na het stoppen van de Noord-Koreaanse vooruitgang, namen de strijdkrachten van de VN een tegenaanval. In slechts enkele weken zuiverden ze Zuid-Korea en lanceerden toen hun eigen invasie in het noorden. Hun succes dreigde nu echter China, dat in het geheim begon te bewegen in zijn eigen strijdkrachten om Noord-Korea te beschermen.

15 sep-28 okt 1950 VN-offensief in Korea

Op 15 september 1950 landden de strijdkrachten van de Verenigde Naties in Inchon, Zuid-Korea, volledig over het grootste deel van de Noord-Koreaanse troepen, die op de Pusan Perimeter 240 km naar het zuidoosten vochten. Met de Noord-Koreanen volledig teruggetrokken, heroverden de VN Seoul op 25 september, staken de 38e breedtegraad op 9 oktober over en veroverden de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang op 19 oktober. Op 26 oktober bereikten Zuid-Koreaanse troepen Chosan aan de Yalu-rivier, de grens met China.

7-19 okt 1950 Slag bij Chamdo

Na maandenlange mislukte onderhandelingen tussen de Volksrepubliek China en de de facto onafhankelijke maar door China geclaimde Tibet, trokken 40.000 troepen van het Volksbevrijdingsleger (PLA) de Jinsha-rivier over naar de Chamdo-regio van Tibet - die China destijds beweerde als onderdeel van van de provincie Xigang. Het PLA versloeg snel het 8.500 man sterke Tibetaanse leger en veroverde de stad Chamdo.

19 okt 1950 People's Volunteer Army

Als reactie op de invasie van de Verenigde Naties in Noord-Korea heeft de Volksrepubliek China (Volksrepubliek China) het People's Volunteer Army (PVA) gevormd. Hoewel deze strijdmacht bestond uit troepen van het Volksbevrijdingsleger, was deze niet officieel verbonden met de Volksrepubliek China om een algemene oorlog tussen China en de Verenigde Staten te voorkomen. De PVA doorkruiste de Yalu-rivier op 19 oktober 1950 in Korea.

Nov 1950-17 okt 1952 Einde van de Republiek South Moluku

Het Indonesische leger dooft de Republiek Zuid-Maluku uit, hoewel guerrillastrijders jarenlang op grote schaal op de eilanden blijven. In de nasleep gaat de Nederlandse regering akkoord met de hervestiging van vele Molukse KNIL-militairen en hun families - ongeveer 12.500 mensen in totaal - in Nederland, met de bedoeling om ze ooit naar Indonesië te repatriëren.

China in Korea en Tibet

China's interventie in Korea dwong de verraste VN-troepen zich terug te trekken, maar de Chinezen waren niet in staat om het zuiden te veroveren en er ontstond een patstelling. Ondertussen was de Volksrepubliek van plan om de Chinese autoriteit over Tibet opnieuw te bevestigen. In een korte campagne over de omstreden Chamdo-regio, dwong het Tibet tot vervolging van de vrede en de Chinese soevereiniteit.

25 okt 1950-8 jan 1951 Chinese interventie in Korea

Op 25 oktober 1950 lanceerde het Chinese Volkeren Vrijwilligersleger (PVA) de Eerste Fase Campagne en viel de strijdkrachten van de Verenigde Naties in Noord-Korea aan voordat zij zich terugtrokken. Dit werd gevolgd door de Tweede Fase-campagne op 25 november, waarbij de PVA de VN uit een groot deel van Noord-Korea verdreef en begin december Pyongyang heroverde. De Derde Fase-campagne begon eind december, waarbij de PVA de 38ste Parallel passeerde en Seoul op 4 januari 1951 heroverde.

23 mei 1951 17 Punt Overeenkomst over Tibet

Een Tibetaanse delegatie naar Beijing onder leiding van Ngapoi Ngawang Jigme ondertekende de Seventeen Point-overeenkomst voor de vreedzame bevrijding van Tibet met de Volksrepubliek China (PRC) en bevestigde daarmee effectief de Chinese soevereiniteit over Tibet. De Tibetaanse regering-in-ballingschap zou later de overeenkomst verwerpen op grond van het feit dat de Tibetaanse delegatie niet was gemachtigd om een verdrag te ondertekenen en dit alleen deed onder dwang.

8 juli 1951 Kaesong-onderhandelingen

Gesprekken over een wapenstilstand om de Koreaanse oorlog te beëindigen, begonnen in Kaesong, een door Noord-Korea bezette stad vlak bij de frontlinie. Na een discussie van twee weken werd een agenda afgesproken om zaken als een demarcatielijn en krijgsgevangenen te bespreken. De onderhandelingen zouden echter pas in oktober worden hervat, wanneer ze naar het nabijgelegen dorp Panmunjom zouden verhuizen.

8 sep 1951 Verdrag van San Francisco

Vredesverdrag met Japan getekend in San Francisco, waarmee de Tweede Wereldoorlog in Wikipedia officieel wordt beëindigd.

9 sep 1951 Bezetting van Tibet

In overeenstemming met de Seventeen Point-overeenkomst zijn de troepen van de Volksrepubliek China Lhasa, Tibet, op 9 september 1951 en Gyantse op 29 november binnengekomen. Deze aanvankelijke bezetting was grotendeels vreedzaam en aanvaard door de jonge 14e Dalai Lama, het hoofd van de Tibetaanse regering en geestelijk leider van Tibet.

EERSTE INDO-CHINEESE OORLOG

In Indochina worstelde Frankrijk sinds 1946 met Vietnamees communistisch-nationalisten, de Viet Minh. Toen de Viet Minh Laos binnenviel in 1953 probeerden de Fransen hun bevoorrading te verkleinen door een basis op te zetten in Dien Bien Phu. Maar de Fransen hadden hun tegenstanders onderschat, in plaats daarvan leden ze een vernederende nederlaag die hen dwong de oorlog te verlaten.

28 apr 1952 Einde bezetting Japan

Het Verdrag van San Francisco trad in werking, waardoor officieel de Geallieerde bezetting van Japan werd beëindigd en in principe de Japanse soevereiniteit werd hersteld. Het verdrag bevatte echter wijzigingen waardoor de Verenigde Staten konden ingrijpen in Japanse binnenlandse ruzies, waardoor de onafhankelijkheid van Japan werd beperkt. Deze wijzigingen werden geschrapt toen het verdrag in 1960 werd herzien. De VS bleven tot 1968 de controle behouden over de insulaire ketens van Okinawa en Iwo Jima en tot 1972 van Okinawa.

9 apr 1953 De Viet Minh vallen Laos binnen

De Viet Minh besluiten de Indochina-oorlog uit te breiden door Franse buitenposten aan te vallen in Laos.

27 jul 1953 Koreaanse wapenstilstandovereenkomst

Op 27 juli 1953 om 10 uur ondertekende Nam Il, vertegenwoordiger van het Koreaanse volksleger en het Chinese vrijwilligersleger, en William K. Harrison Jr., vertegenwoordiger van het VN-commando, de Koreaanse wapenstilstandsovereenkomst, waarmee de vijandelijkheden in de Koreaanse oorlog werden beëindigd. De wapenstilstand vestigde de Koreaanse gedemilitariseerde zone - een 4 km brede versterkte bufferzone tussen Noord- en Zuid-Korea die de 38e breedtegraad als de grens tussen de twee naties effectief zou vervangen.

13 mar - 7 mei 1954 Slag om Dien Bien Phu

Viet Minh-troepen bombardeerden de zwaar verdedigde Franse buitenpost bij Dien Bien Phu in het verre noordwesten van Vietnam, met behulp van massa's artillerie die over moeilijk begaanbaar terrein werden vervoerd. Niet in staat om met succes tegenaanval te brengen en alleen door de lucht te worden bevoorraad, hield het Franse garnizoen stand tijdens een beleg van bijna twee maanden voordat hij werd gedwongen zich over te geven. Het verlies van Dien Bien Phu en zijn 20.000 verdedigers resulteerde in het aftreden van de Franse regering en de Franse terugtrekking uit Indochina.

21 jul 1954 Verdeling van Vietnam

Door de voorwaarden van de Conferentie van Genève die de Eerste Indochina Oorlog beëindigde, werd Vietnam verdeeld in twee zones - een Viet Minh gecontroleerde zone in het noorden en een zone gecontroleerd door de staat Vietnam in het zuiden. De zones werden gescheiden door een voorlopige militaire demarcatielijn ongeveer gelijk aan de 17e breedtegraad, met een gedemilitariseerde zone van 4,8 km aan elke kant van deze lijn. De partitie was bedoeld als tijdelijk totdat landelijke verkiezingen konden worden gehouden om het land te verenigen onder een gemeenschappelijke regering.

8 sep 1954 SEATO

Manila Pact ondertekende, waardoor Zuid-Oost-Azië Treaty Organization werd opgericht.

1 nov 1954 Toussaint Rouge

Tussen middernacht en 2 uur 's ochtends op 1 november 1954 - het katholieke feest Allerheiligen - maakte het Nationale Bevrijdingsfront (FLN) 30 individuele aanvallen op politie- en militaire doelen rond Frans Algerije. De aanslagen zouden Toussaint Rouge heten, oftewel "Rode Allerheiligen", en stellen François Mitterrand, toen de Franse minister van Binnenlandse Zaken, voor om twee bedrijven van de Compagnies Républicaines de Sécurité en drie bedrijven van parachutisten naar Algerije te sturen. In het volgende jaar zou het aantal soldaten in Algerije toenemen van 56.000 naar 83.000 toen de Algerijnse oorlog begon.

CHINA ONDER MAO

Na het einde van de Koreaanse oorlog in 1953 en de Franse Indochina-oorlog in 1954 begon China afstand te nemen van zijn afhankelijkheid van de Sovjet-Unie. Vanaf 1958-61 probeerde Mao Zedong snel China te moderniseren met de Grote Sprong Voorwaarts, om hongersnoden te veroorzaken die tientallen miljoenen mensen doodden. Tegelijkertijd probeerde Tibet tevergeefs de Chinese overheersing af te werpen en zijn leider, de Dalai Lama, te dwingen heiligdom te nemen in India.

9 mei 1955 West-Duitsland sluit zich aan bij NAVO

West-Duitsland sluit zich aan bij NATO.

WARSCHAU-PACT

Na de dood van Stalin in 1953 zorgde een dooi in relaties tussen Oost en West voor het einde van de bezettingen in Duitsland en Oostenrijk. Toen West-Duitsland echter werd aanvaard in de NAVO, namen de Sovjets wraak door hun eigen bondgenootschap te vormen: het Warschaupact.

14 mei 1955 Warschau Pact

De Sovjet-Unie, Albanië, Bulgarije, Tsjechoslowakije, Oost-Duitsland, Hongarije, Polen en Roemenië ondertekenden het Verdrag van vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand - later bekend als het Warschaupact - in Warschau, Polen. Het pact is gecreëerd als reactie op de integratie van West-Duitsland in NATO.

27 jul 1955 Oostenrijks Staatsverdrag

Geallieerde bezetting van Oostenrijk eindigt.

21 sep 1955 Sovjetbezetting van Oost-Duitsland eindigt

Sovjetbezetting van Oost-Duitsland eindigt.

11 okt 1955 Terugtrekking uit Dairen

Nadat ze hadden afgesproken de haven naar de Volksrepubliek China over te dragen zonder compensatie in 1950, verlieten Sovjet-troepen Dairen (voorheen Port Arthur, nu Lüshun).

DE SUEZ CRISIS

Terwijl de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in Europa tegenover elkaar stonden, zagen de Europese machten hun koloniale rijken uit elkaar vallen. Toen de pan-arabistische regering van Egypte besloot het Engels-Franse Suezkanaal te nationaliseren, reageerden Groot-Brittannië en Frankrijk door een invasie van Egypte met Israël te ontwerpen - een recent gevormde Joodse staat die Egypte had gedreigd te vernietigen. Het resultaat was internationale veroordeling, Amerikaanse woede en een vernederende terugtrekking door de twee mogendheden.

2 Mar-7 apr 1956 Onafhankelijkheid van Marokko

In 1953 verbood Frankrijk de populaire Sultan Mohammed V van Marokko naar Madagaskar en verving hem door de meer smeedbare Mohammed Ben Arafa. Na twee jaar van steeds gewelddadiger wordende Marokkaanse eisen voor de terugkeer van de sultan, steunden de Fransen en kwamen overeen om de onafhankelijkheid van Marokko te herstellen. Op 2 maart 1956 beëindigde de Frans-Marokkaanse overeenkomst het Franse protectoraat boven Marokko, terwijl het Spaanse protectoraat in het noorden van het land de volgende maand werd ingetrokken.

20 mar 1956 Tunesische onafhankelijkheid

In 1952 lanceerde Habib Bourguiba een campagne van gewapend geweld tegen de Franse overheersing in Tunesië. Ondanks de gevangenhouding van Bourguiba kon de Franse regering de spanningen niet verminderen, maar gaf de Tunesische autonomie in juni 1955 de vrijheid. Na verdere onderhandelingen ondertekenden Grand Vizier Tahar Ben Ammar en de Franse minister van Buitenlandse Zaken Chrisitan Pineau op 20 maart 1956 effectief het Frans-Tunesische protocol Tunesië onafhankelijkheid verlenen met Bourguiba als eerste minister.

30 okt 1956 Groot-Brittannië en Frankrijk bombarderen…

Nadat Egypte het Engels-Franse ultimatum heeft afgewezen om zich terug te trekken uit Kanaal Zone.

4 nov 1956 Hongaarse revolutie

De Sovjet-Unie verbrijzelt de Hongaarse revolutie.

7 nov 1956 Anglo-Frans staakt-het-vuren in Egypte

Engels-Frans staakt-het-vuren in Egypte.

4 okt 1957 Spoetnik

Op 4 oktober 1957 werd de Sovjet-Unie de eerste natie die een door de mens gemaakt object in een baan om de aarde bracht door Sputnik te lanceren, een kunstmatige satelliet met een radiozender. Spoetnik opereerde tot januari 1958 en lanceerde de 'Space Race' tussen de Sovjets en de Verenigde Staten.

31 aug 1957 Onafhankelijkheid van Malakka

Federatie van Malaka onafhankelijkheid.

ARABISCH NATIONALISSME

Na het Suez-fiasco verlieten Groot-Brittannië en Frankrijk hun koloniale imperiums, waarbij Frankrijk zich steeds meer verbonden voelde met zijn Europese buren. In de Arabische wereld veranderde de affaire de Egyptische president Nasser tot een held en moedigde hij Syrië aan zich bij Egypte in de Verenigde Arabische Republiek aan te sluiten, bedoeld als eerste stap op weg naar een grotere pan-Arabische staat. De beweging werd echter gevreesd door de monarchieën van Jordanië en Irak, die als reactie daarop hun eigen federatie vormden. Uiteindelijk duurde geen van beide unies lang en vervielen de verwachtingen van het Arabische nationalisme.

1 jan 1958 Verdrag van Rome

Om de wederopbouw van het naoorlogse Europa te stroomlijnen, werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in 1951 opgericht. Toen een energiecrisis de vrede bedreigde, vormden de zes oprichtende EGKS-leden (België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en West-Duitsland) breidde de bevoegdhedenovereenkomst uit om een energiecrisis te voorkomen, vormend de Europese Economische Gemeenschap.

22 feb 1958-5 okt 1961 Verenigde Arabische Republiek

Op 1 februari 1958 riepen Egypte en Syrië hun politieke unie uit als de Verenigde Arabische Republiek, waarbij de Egyptische president Gamal Abdel Nasser president werd bij de vorming van de nieuwe staat op 22 februari. De unie duurde tot 28 september 1961, toen Syrische legerofficieren, ontevreden over de overheersing door Egypte, de macht in Damascus in beslag namen en de Syrische republiek herstelden. Op 5 oktober erkende Nasser de Syrische afscheiding, hoewel Egypte zich tot 1971 de Verenigde Arabische Republiek zou blijven noemen.

Apr 1958-Jan 1961 De Grote Sprong Voorwaarts

Mao Zedong, voorzitter van de Volksrepubliek China, lanceerde de Grote Sprong Voorwaarts - een campagne van snelle industrialisatie en collectivisering in een poging van China om de economie van het Verenigd Koninkrijk in vijftien jaar in te halen. Om dit te vergemakkelijken, werden boerderijen gemeenschappelijk gemaakt, in elke wijk werden 'achterovens' gebouwd om staal te produceren en werden vermeende plagen zoals mussen systematisch uitgeroeid. Het resultaat was economische achteruitgang en de Grote Chinese Hongersnood - een ramp waarbij 15 tot 55 miljoen mensen om het leven kwamen.

DE KOUDE OORLOG BEREIKT LATIJNS AMERIKA

Minder dan een maand na de ondertekening van het Rio Pact in 1948 - en terwijl het Charter van de Organisatie van Amerikaanse Staten werd afgerond in Bogota - brak er in Colombia een burgeroorlog uit tussen pro-Amerikaanse conservatieven en groepen die zichzelf steeds meer zagen als communist. Tien jaar later leidde Fidel Castro een succesvolle revolutie in Cuba, waarbij hij het communisme overnam om Sovjetsteun te krijgen voor zijn nieuwe regime. Toen Castro ermee instemde om Sovjetraketten in zijn land te hosten, veroorzaakte hij een crisis die Cuba kortstondig tot het brandpunt van de Koude Oorlog maakte.

21 aug 1958-2 jan 1959 Omverwerping van Batista

De revolutionaire krachten van Fidel Castro zetten hun laatste offensief op tegen de despotische Cubaanse regering van Fulgencio Batista, die meerdere aanvallen op regeringstroepen in de provincie Oriente opliep, terwijl rebellenkolommen onder Che Guevara en Camilo Cienfuegos naar het westen trokken en doorliepen naar Santa Clara. Toen hij nieuws ontving over de val van Santa Clara op 31 december 1958, vluchtte Batista in de vroege uren van 1 januari door de lucht naar de Dominicaanse Republiek. De volgende dag betraden Guevara en Cienfuegos Havana, terwijl Santiago de Cuba zich overgaf aan Castro

Apr 1959 Noord-Vietnam begint Zuid- te infiltreren

De Arbeiderspartij van Vietnam werd gevormd in Zuid-Vietnam, de communistische ondergrondse activiteit nam toe, en Viet Minh-troepen begonnen terug te keren.

10-28 mar 1959 Tibetaanse opstand

Na ernstige onrust in de door China beheerde Tibetaanse regio's Kham en Amdo vanaf 1956, nam de vijandigheid tegen de Chinese aanwezigheid in Tibet toe. In maart 1959 brak Lhasa in opstand uit en duurde enkele dagen tot het bruut werd onderdrukt door het Volksbevrijdingsleger. Uit angst dat de Chinese regering van plan was hem te ontvoeren, vluchtte de 14e Dalai Lama naar ballingschap in India.

28 jul 1959 Ho Chi Minh-route opent

Noord-Vietnamees en Pathet Lao krijgen controle over de grens van Laos en Vietnam en beginnen troepen en voorraden naar Zuid-Vietnam te verplaatsen.

DE BERLIJNSE MUUR

De komst van de jaren 1960 zag de Koude Oorlog opwarmen, aangewakkerd door de vooruitgang in rakettechnologie. In 1961 bereikte Berlijn opnieuw een nieuwe crisis toen de communistische Oost-Duitse regering een muur bouwde om te voorkomen dat zijn burgers naar het westen vluchtten. De Berlijnse muur zou de Duitsers 28 jaar lang gescheiden houden.

21 apr 1960 Oprichting van Brasília

Na meer dan een eeuw van plannen om de Braziliaanse hoofdstad Rio de Janeiro naar het binnenland te verplaatsen en na vier jaar bouw, werd de stad Brasília ingewijd als de nationale hoofdstad van Brazilië. Vanwege deze verhuizing werd het voormalige Federale District rond de stad Rio de Janeiro de kortstondige staat Guanabara. Een zorgvuldig ontworpen moderne stad, zou Brasília uiteindelijk worden gekozen als een UNESCO-werelderfgoed vanwege de modernistische architectuur en de unieke artistieke stadsplanning.

16 aug 1960 Overeenkomst tussen Zürich en Londen

In 1959 onderhandelden het Verenigd Koninkrijk, Turkije, Griekenland en de Cypriotische gemeenschap om een onafhankelijke, bi-nationale staat op Cyprus op te richten. De onafhankelijkheid ging in op 16 augustus 1960, hoewel het Verenigd Koninkrijk nog steeds de soevereiniteit over de militaire bases op het eiland had behouden.

13 nov 1960 13 november Revolutie

Een groep linkse juniorofficieren leidde een opstand tegen de autocratische regering van generaal Ydigoras Fuentes in Guatemala - die in 1958 de macht greep - maar werd verslagen. De overlevende officieren vluchtten naar de oostelijke heuvels om de revolutionaire beweging van 13 november te beginnen (MR-13). Deze opstand zou het begin betekenen van 36 jaar burgeroorlog in Guatemala.

ONENEIGHEID IN CONGO

De afzetting en latere moord op de Congolese premier Lumumba verdeelde de Verenigde Naties. De Oostbloklanden en veel van de recent onafhankelijke staten, vooral in Afrika, bleven Lumumba en zijn opvolger, Gizenga, ondersteunen als de legitieme leiders van Congo. Dit drukte de VN-operatie in Congo, terwijl Afrikaanse naties overwogen hun troepen terug te trekken.

25 dec 1960-24 feb. 1961 Uitbreiding van Gizenga

Begin januari 1961 versloegen troepen van de Vrije Republiek Congo van Antoine Gizenga een poging van de regering van Léopoldville om Bukavu te heroveren van de door België geregeerde Ruanda. Tegelijkertijd overvielen Gizenga's troepen de rest van de provincie Kivu en duwden ze naar het noorden van Katanga tot aan Manono. In het westen trokken ze door de provincie Kasai en veroverden de controle over de vitale stad Luluabourg ondanks protesten van de VN-troepen die daar gevestigd waren.

VORMING VAN MALEISIË

In 1961 viel Indonesië Nederlands Nieuw-Guinea aan. Het geschil werd opgelost door de Verenigde Naties, die het gebied in 1963 overdroegen aan de Indonesiërs. Ondertussen waren Singapore en het Britse Borneo overeengekomen om samen te vloeien met de recent onafhankelijke Federatie van Malaya om de nieuwe staat Maleisië te vormen. De Indonesische oppositie tegen deze beweging leidde tot een confrontatie van 3 jaar, die Maleisië won met steun van het Gemenebest.

3-7 jan 1961 Casablanca Groep

In Casablanca, Marokko, werd een bijeenkomst van neutralistische en antiwesterse landen bijeengeroepen als reactie op de crisis in Congo, in het bijzonder de omverwerping van premier Patrice Lumumba. Omdat India en Indonesië niet aanwezig waren, werd de conferentie die hieruit voortkwam een zaak van alleen Afrikanen tussen de staatshoofden van Ghana, Guinee, Mali, Marokko, de Verenigde Arabische Republiek en de Algerijnse voorlopige regering (in rebellie tegen Frankrijk). Onder andere resoluties drongen de vertegenwoordigde landen op tot een Afrikaans-enige strijdmacht in Congo, steunden ze de Algerijnse onafhankelijkheid, klaagden ze de apartheid in Zuid-Afrika aan en stelden ze een "Afrikaans handvest" op om te strijden voor Afrikaanse eenheid.

17 jan 1961 Moord op Lumumba

Op 3 december 1960 bracht de Congolese regering de afgezette premier Patrice Lumumba over naar Camp Hardy in Thysville, waar hij een maand verbleef. Onder Belgische druk en de vrees van de regering dat zijn aanhangers hem misschien nog zouden bevrijden, werd Lumumba naar de staat Katanga gestuurd, arriveerde op 17 januari 1961. Later diezelfde dag werd hij gemarteld en naar een afgelegen locatie gedreven buiten Elisabethville, waar hij werd geëxecuteerd door vuurpeloton in aanwezigheid van beide Belgische autoriteiten en Katangan premier Moïse Tshombe.

3 feb-28 april 1961 VN-onenigheid over Congo

Na de omverwerping van premier Lumumba in Congo trokken Joegoslavië, Ceylon, de UAR, Indonesië, Marokko en Guinea hun contingenten in december 1960 terug uit de VN-operatie in Congo (ONUC). Van februari tot april 1961 braken herhaaldelijk botsingen uit tussen VN-troepen en zowel de centrale Congolese regering in Léopoldville als de rivaliserende pro-Lumumba-regering van de Vrije Republiek Congo in Stanleyville. Na drie dergelijke gevechten tussen Soedanese troepen en de centrale regering in maart trok Soedan zich terug uit de ONUC en beschuldigde het VN-commando over nalatigheid.

4 feb 1961 Uitbraak van de Angolese oorlog

In december 1960 en januari 1961 kwamen ontevreden arbeiders in opstand in delen van Portugees Angola, met name in de Baixa do Cassanje ten oosten van Luanda. Dit werd op 4 en 10 februari gevolgd door aanvallen op politie en militaire eenheden in Luanda door Angolese militanten, naar verluidt besteld door de linkse Volksbeweging voor de Bevrijding van Angola (MPLA). De volgende maand, op 15 maart, viel de Unie van Volkeren van Angola (UPA) het noorden van Angola binnen uit Congo, maar in oktober werden ze door de Portugezen verslagen in tegenoperaties.

27 apr 1961 Onafhankelijkheid van Sierra Leone

Op 27 april 1961 leidde Sir Milton Margai, de pro-Britse en conservatieve 65-jarige premier van Sierra Leone, zijn land naar onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk. Margai zou drie jaar en een dag later in functie sterven, om te worden opgevolgd door zijn 53-jarige halfbroer, Albert Margai. In tegenstelling tot zijn oudere broer zou de tweede Margai hoogst corrupt en autoritair blijken te zijn en zou zijn regime in 1967 eindigen in een electorale nederlaag, gevolgd door een coup en tegencoup.

8-12 mei 1961 Monrovia Groep

Afgevaardigden uit Liberia, Nigeria, Ethiopië, Somalië, Sierra Leone en de meeste landen van het Franstalige Afrika kwamen bijeen in Monrovia, Liberia, om de Conferentie van Onafhankelijke Afrikaanse Staten (of de Monrovia-groep) te vormen. In tegenstelling tot de rivaliserende Casablanca-groep, zocht de Monrovia-groep geen politieke federatie of diepe integratie en waren ze niet sterk pan-Afrikaans of anti-westers.

31 mei 1961 Wet op de Republiek Zuid-Afrika

Eind 1960 hield de Unie van Zuid-Afrika een referendum over het worden van een republiek, die lang een grondbeginsel van de Nationale Partij was; 52,3% van de blanke Zuid-Afrikanen stemden vóór. Begin volgend jaar werd de grondwet van de Republiek Zuid-Afrika ingevoerd, die in werking trad op 31 mei (dezelfde datum waarop de Tweede Engels-Boerenoorlog was geëindigd in 1902 en de Unie van Zuid-Afrika was gevormd in 1910). Die dag verliet Zuid-Afrika het Gemenebest en werd de republiek Zuid-Afrika. De gouverneur-generaal werd vervangen door een staatspresident, hoewel de premier het gezag bleef houden

VN ACTIE TEGEN CATANGA

Een belangrijke stap in de richting van het onschadelijk maken van de Congo-crisis vond plaats in augustus 1961, toen Gizenga instemde met de erkenning van de regering in Léopoldville. De volgende maand lanceerde de VN haar eerste groot offensief in Katanga om buitenlandse huursoldaten uit te zetten. Hoewel deze operatie slechts ten dele succesvol was, zouden latere VN-acties ertoe leiden dat Katanga begin 1963 opnieuw in Congo wordt opgenomen.

1 jun-1 okt 1961 Verdeling van Britse Kameroen

Op 11 februari 1961 hield het door de Britten beheerde VN-trustgebied van de Britse kameraden een referendum over welke van zijn buurlanden: Kameroen of Nigeria. De Noordamerikaanse Noordamerikaanse moslim-meerderheid heeft gekozen voor Nigeria en officieel lid van dat land op 1 juni. De Southern-kameraden met het grootste deel van de christenen gaven echter de voorkeur aan Kameroen, waartoe het op 1 oktober toetrad.

19 jun 1961 Onafhankelijkheid van Koeweit

Het Britse protectoraat over de sjeik van Koeweit is geëindigd. De sjeik werd onafhankelijk als de staat Koeweit met voormalig sjeik Abdullah Al-Salim Al-Sabah als emir.

1 aug 1961 Annexatie van Ajuda

De Republiek Dahomey bezette het Portugese fort São João Baptista de Ajudá in Ouidah, snel overweldigend en veroverde de twee Portugese verdedigers van de enclave van 2 hectare. De gevangenen werden geëscorteerd naar de Nigeriaanse grens en verdreven; het fort werd geannexeerd aan Dahomey.

5 aug 1961 Overeenkomst Gizenga-Adoula

In juni 1960 begonnen afgevaardigden van de Vrijstaat Congo van Antoine Gizenga te onderhandelen met de centrale regering van Congo tijdens de missie van de Verenigde Naties in Léopoldville, wat leidde tot een wapenstilstand tussen de twee facties op 27 juli. Op 2 augustus werd Cyrille Adoula premier van Congo, waarbij Gizenga werd aangesteld als een van zijn vice-premiers. Gizenga reageerde door op 5 augustus de regering van Adoula te erkennen, hoewel zijn regime in Stanleyville tekenen van autonomie bleef vertonen totdat het in januari 1962 werd ontbonden.

13 aug 1961 Bouw van de Berlijnse muur

Gedurende de jaren vijftig trokken miljoenen Oost-Duitsers naar het westen, vooral door West-Berlijn, dat officieel geen deel uitmaakte van West-Duitsland en een open grens had met het Oosten. Om deze migratie te stoppen, begon de Oost-Duitse regering in 1961 met de bouw van een zwaar versterkte muur rond West-Duitsland.

27-28 aug 1961 Operatie Rum Punch

Op 15 april 1961 riepen de Verenigde Naties op tot de terugtrekking van niet-VN buitenlands personeel uit Congo, hoewel het uitzonderingen maakte voor de regering in Léopoldville. In augustus lanceerde de VN-operatie in Congo (ONUC) operatie Rum Punch, waarbij 81 buitenlandse officieren en huursoldaten - waaronder een aantal Belgen - arresteerden in Elisabethville in separatiste Katanga. De actie werd stopgezet toen de Belgische Consul ermee instemde verantwoordelijkheid te nemen voor de arrestatie en evacuatie van buitenlands personeel.

1 sep 1961 Eritrea Onafhankelijkheid Oorlog begint

Op 1 september 1961 vielen elf Eritrese rebellen onder leiding van Hamid Idris Awate, een 51-jarige gezochte nationalistische en oorlogsveteraan, Ethiopische politieposten aan in de buurt van de berg Adal in het westen van Eritrea. Hoewel Awate het volgende jaar zou sterven, mogelijk door oorlogswonden, zou zijn actie het begin zijn van de Eritrean War of Independence.

13 sep-25 okt 1961 Operatie Morthor

Operatie Morthor begon medio september, met de VN-operatie in Congo (ONUC) die belangrijke gebouwen in Elisabethville in beslag nam en alle Katangan-soldaten en huursoldaten opdroeg om hun wapens neer te leggen. De acties van de VN - tot nu toe de meest agressieve actie tegen Katanga - werden bekritiseerd door Frankrijk en het VK, maar gesteund door de VS, de Sovjetunie en India. Katanga nam wraak, bestelde luchtaanvallen op ONUC-troepen en veroverde een 158-koppig Iers bedrijf in een vijfdaagse veldslag in het nabijgelegen Jadotville. De campagne eindigde met een wapenstilstand en de uitwisseling van gevangenen.

18 sep 1961 Ndola VN DC-6 crash

Op weg naar onderhandelingen over een wapenstilstand over de crisis in Katanga stierven secretaris-generaal van de Verenigde Naties Dag Hammarskjöld en 15 anderen toen het vliegtuig waarin zij vlogen neerstortte nabij Ndola, in Noord-Rhodesië (nu Zambia) in de Federatie van Rhodesië en Nyasaland. Ondanks verdenkingen werd vals spel uitgesloten door de Rhodesian Board of Investigation, de Rhodesian Commission of Enquiry, en de Commissie van de Verenigde Naties.

ONAFHANKELIJKHEID IN OOST AFRIKA

Tanganyika werd onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk in december 1961; het zou anderhalf jaar later samenvloeien met Zanzibar om de staat Tanzania te worden. Het jaar daarop (1962) aanvaardde Frankrijk het verlies van Algerije, de Belgische kolonie Ruanda-Urundi werd opgesplitst om de onafhankelijke staten van Rwanda en Burundi te worden, en Uganda werd ook onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk.

9 dec 1961 Onafhankelijkheid van Tanganyika

Het VN-trustgebied Tanganyika werd onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk en werd de onafhankelijke soevereine staat Tanganyika onder leiding van premier Julius Nyerere. Precies een jaar later verklaarde de nieuwe natie zich een republiek. Vreemd genoeg ging onafhankelijkheid gepaard met een lachepidemie, die leidde tot de sluiting van 14 scholen nabij de grens met Oeganda begin 1962.

Feb 1962 Vernieuwing van Esequiba betwisting

Tijdens een VN-discussie over de onafhankelijkheid van Brits-Guyana beweerde Venezuela dat de Arbitral Award van 1899 ongeldig was en bevestigde hij zijn claim op Guayana Esequiba - de regio ten westen van de Essequibo River.

1 jul 1962 Onafhankelijkheid van Burundi

In januari 1959 begon Mwami (koning) Mwambutsa IV van Burundi te pleiten voor de onafhankelijkheid van Burundi van België en het einde van de unie van Ruana-Urundi. De Belgen hebben uiteindelijk ingestemd en Burundi's eerste verkiezingen werden gehouden in september 1961, met de multi-etnische pro-onafhankelijkheid Unie voor Nationale Vooruitgang die meer dan 80% van de stemmen won. De volgende maand werd de populaire prins Rwagasore echter vermoord en beschuldigde de moordenaar Belgische koloniale ambtenaren van betrokkenheid bij de moord. Niettemin werd Burundi op 1 juli 1962 onafhankelijk als een constitutionele monarchie die even grote aantallen Hutu's en Tutsi's omvatte.

1 jul 1962 Onafhankelijkheid van Rwanda

Geconfronteerd met intens geweld tussen Hutu en Tutsi etnische groepen in het Koninkrijk Rwanda, onderdeel van de Belgisch-geregeerde Ruanda-Urundi Unie, ging België akkoord met de verdeling van Ruana-Urundi. In september 1961 stemde een referendum in Rwanda om het koninkrijk te beëindigen en de Republiek Rwanda werd uitgeroepen. Rwanda werd volledig onafhankelijk van België met de ontbinding van Ruanda-Urundi op 1 juli 1962, hoewel de onrust in de nu door Hutu gedomineerde natie zich in 1964 zou voortzetten.

3 jul 1962 Onafhankelijkheid van Algerije

Na een VN-resolutie ten gunste van de Algerijnse onafhankelijkheid, opende de Franse regering onderhandelingen met de FLN. Een staakt-het-vuren begon in maart 1962, gevolgd door twee referenda over onafhankelijkheid. Op 3 juli, twee dagen na het tweede referendum, werd overweldigende steun voor onafhankelijkheid verleend. Frankrijk erkende de Democratische Volksrepubliek Algerije.

31 aug 1962 Trinidad & Tobago zelfstandig

Trinidad en Tobago werden onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk, waarbij politicus en historicus Eric Eustace Williams zijn eerste premier werd. Williams zou tot zijn dood in 1981 in deze rol blijven dienen.

26 sep 1962 Noord-Jemen burgeroorlog begint

In de nacht van 25 op 26 september 1962 ontsloeg een door Egypte gesteunde staatsgreep onder het bevel van legerofficier Abdullah as-Sallal de pas gekroonde Imam Muhammad al-Badr van Jemen en riep de Jemenitische Arabische Republiek uit. De imam ontsnapte naar de Saoedi-Arabische grens, waar hij de noordelijke Shia-stammen verzamelde voor zijn zaak, waarmee de achtjarige Noord-Jemen burgeroorlog begon. De Egyptische president Gamal Abdel Nasser herkende het nieuwe regime onmiddellijk en begon begin oktober met het landen van troepen in het land. De imam aan de andere kant kreeg al snel steun van Saoedi-Arabië, Jordanië en het Verenigd Koninkrijk.

9 okt 1962 Onafhankelijkheid van Oeganda

Uganda werd onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk in oktober 1962, onder premier Apollo Milton Obote; het werd effectief een republiek (de "Soevereine staat van Oeganda") een jaar later. In januari 1964 migreerden eenheden van het Oegandese leger, Obote leidend om Britse troepen om hulp te roepen en toe te treden tot de looneisen van het leger en snellere promoties. Twee jaar later werd afgevaardigde commandant van de strijdkrachten Idi Amin betrapt op een poging om gesmokkeld Congolese goud te beleggen; geconfronteerd onderzoek, Obote geschorst de grondwet en verklaarde zichzelf president.

14-28 okt 1962 Cubaanse rakettencrisis

Op 14 oktober 1962 verkregen de Verenigde Staten foto's van Sovjet-ballistische raketten die op Cuba werden ingezet vanuit een van hun U-2 spionvliegtuigen. Vier dagen later bracht de Amerikaanse president John F. Kennedy de natie op de hoogte en zette een marineblokkade van Cuba in. Dit leidde tot een 11-daagse confrontatie tussen de VS en de Sovjet-Unie, die er uiteindelijk toe leidde dat de Sovjets hun raketten uit Cuba terugtrokken in ruil voor een geheime terugtrekking van Amerikaanse raketten uit Turkije.

20 okt-21 nov 1962 Sino-Indian oorlog

In 1957 begon de Volksrepubliek China met de aanleg van een weg door Aksai Chin, een gebied in de Himalaya dat ook door India werd opgeëist, wat de Indianen ertoe aanzette troepenaantallen en grenspatrouilles in het gebied op te voeren. Op 20 oktober 1962 lanceerden de Chinezen twee aanvallen tegen India - een in Aksai Chin, de andere 1000 km ten oosten van de ook betwiste North East Frontier Agency (NEFA). Na het overweldigen van de Indiase posities, verklaarden de Chinezen een eenzijdig staakt-het-vuren, zich terugtrekkend uit NEFA maar hun greep op Aksai Chin behouden.

KENIAANSE ONAFHANKELIJKHEID

Vanwege politiek verzet van de blanke kolonisten, werd Kenia pas in december 1963 onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk. Omdat de Somalische stammen van het noordoosten van het land de Keniaanse overheersing verwierpen, lanceerden ze preventief de vierjarige Shifta-oorlog in de hoop lid te worden van het naburige Somalië.

28 dec 1962-17 jan 1963 Operatie Grandslam

Na de aanvallen van Katangan op VN-vredeshandhavers verleende de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, U Thant, toestemming aan Operatie Grandslam - een volledig offensief om de separatistische staat Katanga in Congo te elimineren. Versterkt door Zweedse vliegtuigen verzekerde de operatie van de Verenigde Naties in Congo (ONUC) de Katangese hoofdstad van Élisabethville en overwon de Katangese luchtmacht. Op 14 januari 1963 dagvaardde de president van Katangan, Moise Tshombe, om vrede en accepteerde hij de reïntegratie van zijn afgescheiden staat in Congo drie dagen later.

20 jan 1963-11 aug 1966 Konfrontatie

Nadat Malaya en de Britse koloniën van Singapore, Noord-Borneo en Sarawak overeenkwamen zich te verenigen om Maleisië te creëren, voerde Indonesië - wiens leider, Soekarno, Maleisië als een Britse marionettenstaat beschouwt - niet-verklaarde oorlogsvoering op laag niveau in Borneo en, later, Maleisië. Britse en Commonwealth-troepen ondersteunden Maleisië en hielpen de Indonesische aanvallen af te weren. Na langdurige oorlogsvoering stemde Indonesië in met het formeel erkennen van Maleisië in augustus 1966.

23 jan 1963 Guinea-Bissau Onafhankelijkheid Oorlog…

Leden van de Marxistische Afrikaanse Partij voor de Onafhankelijkheid van Guinee en Kaapverdië (PAIGC) vielen het Portugese garnizoen in Tite, Portugees Guinea, aan als de eerste daad van openlijke oorlogvoering in de Portugese kolonie. Meer guerrilla-aanvallen volgden elders in het zuiden van het land, waarbij de PAIGC in 1964 en 1965 extra fronten in het noorden en oosten openden. Portugal zou nooit met succes de rebellen onder de knie krijgen, die in de jungle zouden kunnen smelten en vertrouwen op steun van veilige havens in het naburige Senegal en Guinee.

1 mei 1963 Cessie van West-Nieuw-Guinea

Na hun overgangsregering van zeven maanden, heeft de tijdelijke uitvoerende autoriteit van de Verenigde Naties het gezag over West-Nieuw-Guinea overgedragen aan de Republiek Indonesië. Om te voldoen aan de New York Agreement van 1962, werd het Act of Free Choice-referendum gehouden in 1969, maar met slechts 1.026 door het Indonesische leger geselecteerde kiezers die mochten stemmen. Nadat de oudsten controversieel de onafhankelijkheid hadden verworpen, werd het gebied formeel opgenomen in Indonesië als de provincie Irian Barat.

14 mei 1963-15 augustus 1964 Alfellaga

Na de onafhankelijkheid van Mali begonnen Toeareg-nationalisten hun eigen beweging voor zelfbeschikking. In mei 1963 voerden militanten onder Zeyd ag Attaher een opstand uit - de "Alfellaga" - tegen de Malinese regering in de noordoostelijke regio Wadi Ouzzein. Na verschillende schermutselingen bracht Mali het conflict tot een einde met steun van Algerije en Marokko.

25 mei 1963 Organisatie van Afrikaanse eenheid

Tijdens een bijeenkomst in Addis Abeba, Ethiopië, hebben vertegenwoordigers van alle onafhankelijke Afrikaanse staten, met uitzondering van de apartheid in Zuid-Afrika, de oprichting van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) uitgeroepen. De OAU verving de rivaliserende Casablanca- en Monrovia-groep, en steunde de voortdurende druk voor het einde van het kolonialisme in Afrika, maar verwerpt het idee van een politieke federatie. Uiteindelijk had het echter weinig macht en de invloed ervan op het gedrag van zijn leden was minimaal.

26 jun 1963 "Ich bin ein Berliner"

Na de bouw van de Berlijnse muur bezocht de Amerikaanse president John F. Kennedy West-Berlijn en bevestigde hij de Amerikaanse steun voor West-Duitsland.

16 sep 1963 Vorming van Malaya

Malaya en de Britse koloniën van Noord-Borneo, Sarawak en Singapore sloten zich aan om de onafhankelijke Federatie van Maleisië te vormen. De datum van 31 augustus 1963 was aanvankelijk gekozen voor de vorming van Maleisië om samen te vallen met de onafhankelijkheidsdag van Malaya en de Britten die zelfbestuur gaven aan Sarawak en Noord-Borneo, maar werd uitgesteld na oppositie uit Indonesië.

22 nov 1963-28 okt 1967 Shifta War

Vanaf 1960 drong de Somalische bevolking van het Northern Frontier District van de Britse kolonie Kenia aan op hervorming en autonomie, zo niet op integratie van hun regio in het naburige Somalië. Met hun eisen onvervuld en Keniaanse onafhankelijkheid opdoemen, kwamen ze in november 1963 onder de vlag van de Noordelijke Grensbeweging Bevrijdingsbeweging in opstand. Onbekwaam om de Keniaanse regering militair te evenaren, namen de Shifta (rebellen) hun toevlucht tot mijn oorlogsvoering - landmijnen leggend op het verwachte pad van het Keniaanse leger - in 1965, waarop de Kenianen reageerden door de Somalische bevolking systematisch af te ronden in 'beschermde dorpen'. Uiteindelijk stemden beide partijen in oktober 1967 in met een door Somalië gesponsord staakt-het-vuren en een politieke regeling.

10 dec 1963 Zanzibar Act

Het door de Egyptische overheid gesteunde Nationale Bevrijdingsfront (NLF) begon een campagne van granaataanvallen tegen Britse troepen en burgers in Aden, de hoofdstad van het Britse protectoraat van de Federatie van Zuid-Arabië. Ze werden bijna onmiddellijk vergezeld door de rivaal Front for the Liberation of Occupied South Yemen (FLOSY), die vervolgens zowel de Britten als het NLF aanviel. De Britse autoriteiten reageerden door een noodtoestand te verklaren, maar het conflict zou alleen escaleren tot hun definitieve afwijzing van het protectoraat in 1967.

10 dec 1963 Aden Emergency begint

Het door de Egyptische overheid gesteunde Nationale Bevrijdingsfront (NLF) begon een campagne van granaataanvallen tegen Britse troepen en burgers in Aden, de hoofdstad van het Britse protectoraat van de Federatie van Zuid-Arabië. Ze werden bijna onmiddellijk vergezeld door de rivaal Front for the Liberation of Occupied South Yemen (FLOSY), die vervolgens zowel de Britten als het NLF aanviel. De Britse autoriteiten reageerden door een noodtoestand te verklaren, maar het conflict zou alleen escaleren tot hun definitieve afwijzing van het protectoraat in 1967.

12 dec 1963 Keniaanse onafhankelijkheid

In 1960 begon de Britse regering de weg vrij te maken voor de onafhankelijkheid van de kolonie Kenia, waardoor de Afrikaanse bevolking een toenemende vertegenwoordiging kreeg, ondanks de tegenstand van veel van de 60.000 blanke kolonisten. In 1962 stelde de Lancaster House-conferentie de datum voor onafhankelijkheid vast, wat leidde tot de uittocht van meer dan de helft van de blanke gemeenschap - een verlies van geschoolde arbeiders dat alleen werd verlicht toen de Keniaanse Afrikaanse nationale leider Jomo Kenyatta volhield dat er geen discriminatie zou zijn van blanken als hij verworven kracht. Kenyatta werd kort daarna gekozen tot premier en op 12 december 1963 werd Kenia een onafhankelijke staat onder zijn leiding.

DE SIMBA REBELLEN

In 1964 trokken de Verenigde Naties troepen terug uit Congo, waardoor de natie werd blootgesteld aan een nieuwe uitbarsting van onrust toen de Sovjet-gesteunde Simba-rebellen in het oosten opstonden. Ondanks snelle winst werden de Simba-rebellen eind 1964 verpletterd met de hulp van een door de VS gesteunde Belgische interventie.

31 dec 1963 Ontbinding van Rhodesië en Nyasaland

De steun aan de Federatie van Rhodesië en Nyasaland was altijd zwakker geweest in Noord-Rhodesië en Nyasaland dan in het blanke Zuid-Rhodesië, maar aan het begin van de jaren zestig werd de premier van de federatie, Sir Roy Welensky, door Afrikanen steeds onaanvaardbaar als reactionair gezien, vooral zijn steun voor Katanga's afscheiding uit Congo. Het Verenigd Koninkrijk aanvaardde uiteindelijk het recht van Nyasaland om zich in 1962 af te scheiden en verleende het daaropvolgende jaar hetzelfde privilege aan Noord-Rhodesië. Op 31 december 1963 werd de Federatie van Rhodesië en Nyasaland formeel ontbonden en werden de activa verdeeld onder de territoriale overheden.

1 jan 1964 - dec 1965 Kwilu-rebellie

Na een bezoek aan China in 1963 keerde Pierre Mulele terug naar Congo om maoïstische revolutionaire tactieken te introduceren bij de nationale bevrijdingscommissie van de Lumbiers. Vanaf januari 1964 leidde Mulele een tak van de Simba-opstand in de westelijke provincie Kwilu, greep de controle over een groot deel van de provincie en probeerde een maoïstische regering te stichten. De centrale Congolese regering bevatte snel de opstand van Mulele, hoewel ze de opstand in Kwilu niet tot eind 1965 volledig konden onderdrukken.

12 jan 1964 Zanzibar Revolutie

Gefrustreerd door de voortdurende dominantie van Sultan Jamshid bin Abdullah en zijn grotendeels Arabische regering in Zanzibar, sloot de voornamelijk Afrikaanse Afro-Shirazi-partij (ASP) zich aan met linkse elementen en greep op 12 januari 1964 de macht over Unguja (eiland Zanzibar). Na de afzetting van de sultan verklaarden de rebellen de Volksrepubliek Zanzibar. Honderden stierven in de represailles tegen de Arabische en Zuid-Aziatische bevolking die volgde.

19 feb 1964 Franse interventie in Gabon

In de nacht van 17 februari en de vroege ochtend van 18 februari 1964 namen Gabonese militaire officieren de controle over in de hoofdstad en namen ze president Léon M'ba af. Frankrijk reageerde snel, landde 600 Franse parachutisten van Dakar en Brazzaville op Libreville International Airport de volgende dag en herstelde M'ba aan de macht. De Fransen zouden M'ba en zijn opvolger, Omar Bongo, krachtig blijven steunen, totdat een corruptiesonde de Frans-Gabonese betrekkingen in 2007 ondermijnde.

28 feb 1964-dec 1965 Simba-opstand

Onder leiding van Gaston Soumialot verhuisden Simba-rebellen vanuit Burundi naar het oosten van Congo, snel groeiend van mei tot augustus 1964 om een groot deel van het land te veroveren. Ondanks de steun van de Sovjet-Unie werd de Simba-campagne ontsierd door willekeurig geweld, bijgeloof en drugsgebruik en bleek Soumialot niet in staat zijn nieuwe veroveringen effectief te besturen. Met de hulp van de Verenigde Staten hielpen Belgische parachutisten de centrale regering de rebellie terug te draaien en eind november doelbewust de Simba-rebellen te verslaan. Desondanks bleven fragmenten van de rebellen tot eind 1965 standhouden en kregen tijdelijke steun van Cubaanse revolutionairen onder Che Guevara.

26 apr 1964 Unie van Tanganyika en Zanzibar

Na de Zanzibar-revolutie werd de gematigde Abeid Karume tot president van de Volksrepubliek Zanzibar benoemd. Op de hoede van de revolutionairen, nodigde Karume Tanganyikan-politieagenten uit op Zanzibar om de orde te handhaven. Karume versterkte zijn positie verder door in april 1964 in te stemmen met de vorming van de Verenigde Republiek Tanganyika en Zanzibar, met Tanganyika's Julius Nyere als president en zichzelf als vicevoorzitter. De nieuwe staat zou in december hernoemd worden naar Tanzania - van de eerste lettergrepen van Tanganyika en Zanzibar - in december.

11 mei-30 juni 1964 Einde van de ONUC

Na het succes van operatie Grandslam en de herintegratie van Katanga in Congo begin 1963, werd de VN-operatie in de Kongo (ONUC) teruggebracht tot een kleine vredesmacht. De planning voor de volledige terugtrekking van VN-troepen begon later dat jaar, met 30 juni 1964 uiteindelijk overeengekomen als de definitieve vertrekdatum. Ondanks het begin van de nieuwe Simba-opstand, werd dit schema gehandhaafd en verlieten de resterende eenheden het land tussen mei en juni. Gezien de verslechterende situatie kwamen de VN echter overeen ongeveer 2.000 deskundigen en functionarissen achter te laten om technische en civiele bijstand te verlenen.

6 jul 1964 Onafhankelijkheid van Malawi

Nyasaland - indertijd een deel van de door de Britten geregeerde Federatie van Rhodesië en Nyasaland - werd in mei 1963 zelfregerend, met Dr Hastings Banda als premier. Na de ontbinding van Rhodesië en Nyasaland aan het einde van dat jaar, werd Nyasaland volledig onafhankelijk als de staat Malawi in juli 1964. Malawi bleef deel uitmaken van het Gemenebest maar Banda, geconfronteerd met voortdurende interne dissidentie, zou door een republikeinse grondwet gaan in 1966 en veronderstel het voorzitterschap van een nu eenpartijstaat.

DE RODHESIÉ KRISIS

Toen het zich in de jaren vijftig terugtrok uit zijn Afrikaanse koloniën, voerde het Verenigd Koninkrijk een beleid van onafhankelijkheid uit voordat de meerderheid regeerde. Door afwijzing van de begrippen van rassengelijkheid die dit beleid impliceerde, verklaarde de blanke regering van Rhodesië in 1965 eenzijdig de onafhankelijkheid. De Britten hekelden de verklaring onmiddellijk als een daad van rebellie, maar konden hun gezag over de eigenzinnige kolonie niet afdwingen.

DE OORLOG IN VIËTNAM

Aan het einde van de Eerste Indochina Oorlog was Vietnam verdeeld tussen een communistisch noorden en een pro-Westers zuiden. Vanaf 1959 begon Noord-Vietnam te infiltreren in het zuiden met de steun van de Vietcong, Zuid-Vietnamese guerrillastrijders, als onderdeel van zijn poging om het land te verenigen onder communistische heerschappij. Als reactie daarop trokken de VS, die in de regio waren gevestigd toen de Fransen vertrokken, in met hun troepen in een poging het Zuid-Vietnamese regime te steunen.

2 aug 1964 Golf van Tonkin incident

De US Navy-torpedojager USS Maddox nam drie Noord-Vietnamese torpedoboten in dienst in de Golf van Tonkin, nadat zij naar verluidt de destroyer hadden achtervolgd en in ruil daarvoor waarschuwingsschoten hadden afgevuurd. De Amerikaanse president Lyndon Johnson zou het incident, samen met een andere vermeende aanval - waarbij Noord-Vietnamese schepen mogelijk niet eens zijn betrokken - in de Golf van Tonkin op 4 augustus gebruiken om een grotere betrokkenheid van de VS in de Vietnam-oorlog te rechtvaardigen

25 sep 1964 Mozambikaanse onafhankelijkheidsoorlog

In 1963 richtte het Mozambikaanse Bevrijdingsfront (FRELIMO) het hoofdkantoor op in Dar es Salaam, Tanzania en onder leiding van socioloog Eduardo Mondlane, begon de onafhankelijkheid van Mozambique vanuit Portugal te eisen. Na een onvruchtbare twee jaar durende campagne voor vreedzame onafhankelijkheid, ging Mondlane over op meer gewelddadige tactieken, door het sturen van Algerijns getrainde FRELIMO-guerrilla's over de Tanzaniaanse grens naar Mozambique. In de minderheid en ongeëvenaard, profiteerde FRELIMO toch van lokale steun en het moessonseizoen om zich in het noorden van het land te vestigen.

16 okt 1964 Project 596

In Project 596 - genoemd naar juni 1959 toen de Sovjetunie besloot zijn steun aan het Chinese nucleaire programma te beëindigen - ontstak de Volksrepubliek China haar eerste nucleaire apparaat ten noordwesten van Lop Nur, Xinjiang. De test maakte China 's werelds vijfde nucleaire kracht.

24 okt 1964 Zambiaanse onafhankelijkheid

De Britse kolonie Noord-Rhodesië kreeg in januari 1964 het zelfbestuur. In juli nam het parlement van het Verenigd Koninkrijk de Zambia Independence Act aan en verleende onafhankelijkheid aan Noord-Rhodesië als de Republiek Zambia in oktober. Na de onafhankelijkheid werd premier Kenneth Kaunda president en begon hij het land te sturen naar een eenpartijstaat.

24-27 nov 1964 Operatie Dragon Rouge

In Operatie Dragon Rouge werden 650 Belgische parachutisten uit Amerikaanse transportvliegtuigen gedropt in Simba, rebel-bestuurde Stanleyville in de Democratische Republiek Congo. De parachutisten redden met succes meer dan 1.800 Amerikaanse en Europese burgers die door de rebellen gegijzeld waren toen de nederlaag van de Simba-opstand door de centrale regering en hun westerse aanhangers onvermijdelijk leek. Ondanks de overwinning hebben de Congolese regeringen duidelijke afhankelijkheid van westerse steun geholpen het prestige van premier Moise Tshombe en president Joseph Kasa Vubu te ondermijnen.

18 feb 1965 Onafhankelijkheid van Gambia

De kolonie en het protectoraat in Gambia bereikten zelfbestuur in oktober 1963, na de verkiezing van Dawda Jawara van de Volksprogressieve Partij als premier het jaar ervoor. Eind 1964 keurde het parlement van het Verenigd Koninkrijk de Onafhankelijkheid van de Gambia-wet goed, waardoor Gambia in februari 1965 een onafhankelijke staat werd. Jawara drong in 1970 door een republiek en eenpartijstaat en bleef het land regeren tot zijn omverwerping in 1994.

9 aug 1965 Onafhankelijkheid van Singapore

Na de Independence of Singapore Agreement werd Singapore onafhankelijk van Malaysia.

1 nov 1965 Uitbraak van de Tsjadische burgeroorlog

In januari 1965 beëindigde Frankrijk zijn bestuur in de regio Borkou-Ennedi-Tibesti in het noorden van Tsjaad, vertrekkende vanuit een gebied dat al rusteloos was onder president Tombalbaye, een harde, zuidelijk gerichte eenpartijstaat. Toen begin november 1965 een belastingopstand uitbrak in de prefectuur van Guéra, kreeg het grote weerzin tegen het regime in de noordelijke en centrale prefecturen en begon het aan een burgeroorlog. Het volgende jaar kwamen verschillende rebellengroeperingen bijeen in Soedan om het Nationale Bevrijdingsfront van Tsjaad (FROLINAT) te vormen met als doel Tombalbaye en zijn zuiderlingen omver te werpen.

11 nov 1965 Rhodesia Crisis

In april 1964 verdrong Ian Smith, vanwege politieke machtsstrijd, de zittende Winston Field als leider van de Rhodesian Front-partij en premier van Zuid-Rhodesië en werd de eerste leider van de Britse kolonie in Rhodesië - die hij al snel doopte als alleen Rhodesië. Hij verwerpt het Britse beleid van geen onafhankelijkheid vóór het meerderheidsregime en Smiths blanke regering gaf in november 1965 een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring uit om te voorkomen dat hij de macht met de zwarte bevolking verdeelde. De verklaring werd door het Verenigd Koninkrijk aangemerkt als een "daad van rebellie", terwijl de regering van Smith door de Verenigde Naties als een "illegaal racistisch minderheidsregime" werd bestempeld.

DETENTE

De crises van de vroege jaren zestig brachten de wereld naar de rand van een nucleaire oorlog, wat de Verenigde Staten en de Sovjetunie ertoe bracht serieuze pogingen te doen om de spanningen te verminderen en hun arsenalen te verminderen. Ondertussen werd de wereld zelf minder bipolair toen de breuken groeiden in de Amerikaans-Franse en, meer serieus, de Sovjet-Chinese betrekkingen.

16 mei 1966-13 september 1971 Culturele revolutie

Mao Zedong, voorzitter van de Volksrepubliek China, startte de Grote Proletarische Culturele Revolutie - een beweging om de 'ware' communistische ideologie te behouden door overblijvende kapitalistische en traditionalistische elementen uit de Chinese cultuur te zuiveren. De revolutie gebruikte de jeugd van China als Rode Garde en leidde tot het zuiveren van politieke tegenstanders van Mao, het ontheiligen van historische relikwieën, wijdverbreid geweld en de vervolging van miljoenen mensen. Hoewel Mao officieel verklaarde dat de Culturele Revolutie eindigde in 1969, bleef het actief doorgaan tot 1971 en werd het niet officieel afgekeurd tot 1981.

1 jul 1966 Franse terugtrekking uit de NAVO

Ongelukkig met wat hij zag als de "speciale relatie" tussen de VS en het VK en hun schijnbare dominantie van het NAVO-beleid, trok de Franse president Charles de Gaulle zijn land terug van de alliantie met ingang van 1 juli 1966.

5-10 jun 1967 Zesdaagse oorlog

In het voorjaar van 1967 begonnen Egypte en Syrië aan een massale militaire opbouw langs hun grenzen met Israël. Anticiperend op een grootschalige aanval op 5 juni, heeft Israël preventief lucht- en zeeslagen ingezet in Egypte, Syrië en hun bondgenoot Jordanië, voordat ze zich over land begaven. Tegen de tijd dat er een staakt-het-vuren was getekend op 11 juni, had Israël de controle over de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever, de Golanhoogvlakte en het Sinaï-schiereiland over genomen.

30 jan-23 sept 1968 Tet-aanval

Na een aantal jaren van guerrilla-oorlogsvoering voerden de Noord-Vietnamezen en Vietcong een campagne van verrassingsaanvallen uit in Zuid-Vietnam, in de hoop een wijdverbreide opstand in het land te inspireren en de zuidelijke en Amerikaanse troepen te verslaan in een conventionele oorlog. De strategie mislukte, maar bleek een voordeel te zijn als propagandamiddel, waardoor de oorlog resoluut de communisten ten goede kwam.

26 jun 1968 Bonin-eilanden

De Verenigde Staten geven de Bonin en Volcano ijlanden terug aan Japan.

20-21 aug 1968 Warschau Pact invasie van Tsjecho-Slowakije

Op 5 juni 1968 begon de nieuw benoemde Tsjechische Communistische Eerste Secretaris Alexander Dubcek een hervormingsprogramma dat haaks staat op het beleid in de Sovjetunie. De Sovjet-Unie werd hierdoor bedreigd en leidde een massale invasie van Tsjechoslowakije, waardoor de hervormingen werden beëindigd.

2 Mar-11 Sep 1969 Sino-Sovjet grensconflict

Op 2 maart 1969 hinderde het People's Liberation Army Sovjetgrenswachters op het betwiste eiland Zhenbao, wat leidde tot een niet-verklaard militair conflict van zeven maanden tussen de Sovjet-Unie en de Volksrepubliek China. Hoewel de gevechten rond het eiland Zhenbao eind maart eindigden, bleven de spanningen hoog, met verdere schermutselingen aan de westgrens - tussen Xinjiang en de Kazachse SSR - in augustus. De oorlog eindigde op 11 september, toen grensonderhandelingen tussen beide landen werden heropend.

17 nov 1969-26 mei 1972 SALT I

Tijdens de Strategic Arms Limitation Talks kwamen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie overeen om het aantal gebruikte ballistische raketwerpers te beperken.

RIVALITEIT IN HET MIDDEN OOSTEN

In 1967 veroverde Israël grote delen van het Arabische grondgebied, die de door de Sovjet-Unie gesteunde Egypte en Syrië probeerden te heroveren in 1973. Toen ze faalden, nam de Arabische wereld wraak tegen de steun van de VS aan Israël met een olie-embargo tegen het Westen. Verdere instabiliteit in de regio deed zich voor toen etnische spanningen tussen Grieken en Turken op Cyprus een Turkse invasie van dat eiland teweegbrachten en Palestijnse vluchtelingen meehielpen met het op gang brengen van een burgeroorlog in Libanon.

18 Mar 1970 Cambodjaanse staatsgreep

Een rechtse coup van premier Lon Nol heeft het regime van prins Sihanouk in Cambodja omvergeworpen.

26 mar-16 dec 1971 Bangladeshi Liberation War

Als reactie op de onderdrukkende en genocidale heerschappij van de Pakistaanse junta, heeft Oost-Pakistan de onafhankelijkheid uitgeroepen tot de natie van Bangladesh (in die tijd vaak ook wel 'Bangla Desh' genoemd). Op 3 december ging India de oorlog binnen ter ondersteuning van de Bengaalse guerrillastrijders, waardoor het conflict snel tot een einde kwam en de Pakistanen zich overgaven in Dhaka. Ten koste van maar liefst drie miljoen burgerdoden was Bangladesh onafhankelijk.

21-28 feb 1972 Nixon bezoek aan China

Richard Nixon, president van de Verenigde Staten, bezocht de Volksrepubliek China, eindigde meer dan 24 jaar van scheiding tussen de twee staten en stond het Amerikaanse publiek toe om beelden van het vasteland van China voor de eerste keer in een generatie te zien. De reis verlegde het evenwicht in de Koude Oorlog en bracht de PRC en de VS op één lijn met de Sovjet-Unie. Als gevolg van het bezoek stemde de Volksrepubliek China in met een vreedzame regeling van de kwestie Taiwan, hoewel de VS de officiële banden met de nationalisten in Taiwan niet zouden opheffen totdat zij in 1979 volledige diplomatieke betrekkingen met China heeft gevestigd.

15 mei 1972 Ryukyu eilanden

Na een formele overeenkomst die op 17 juni 1971 werd bereikt, beëindigden de Verenigde Staten zijn Civiele Administratie van de Ryukyu-eilanden en herstelden ze de soevereiniteit over de eilandenketen naar Japan. Door deze actie gaven de VS afstand van de controle over het laatste stukje Japans grondgebied dat het na de Tweede Wereldoorlog had bezet. De VS zouden militaire bases in Japan blijven behouden, met name het belangrijkste Ryukyu-eiland Okinawa.

1 jan 1973 Groot-Brittannië, Denemarken en Ierland…

Groot-Brittannië, Denemarken en Ierland worden lid van de EEG.

DE VREDESAKKOORDEN VAN PARIJS

Tegen het eind van de jaren zestig was de Amerikaanse publieke opinie sterk gekanteld tegen betrokkenheid bij de oorlog in Vietnam, een houding verergerd toen de betrokkenheid zich verspreidde naar Laos en Cambodja. Ondertussen raakte de Volksrepubliek China in botsing met de Sovjet-Unie, waardoor de betrekkingen van China met de VS werden verbeterd en de vrees van de VS voor één communistisch blok om de controle over Azië te verliezen, werd weggenomen. Deze factoren leidden ertoe dat de Amerikaanse president Nixon ermee instemde zich terug te trekken uit Vietnam en de vredesakkoorden van Parijs te regelen, een staakt-het-vuren tussen alle partijen.

27 jan 1973 Vredesakkoorden Parijs

De Verenigde Staten, Zuid-Vietnam, Noord-Vietnam en de Voorlopige Revolutionaire Regering (Vietcong) hebben de vredesakkoorden van Parijs ondertekend. Dit verdrag vestigde een staakt-het-vuren in Vietnam, waardoor de VS zich terugtrokken en haar directe militaire betrokkenheid bij het conflict aldaar kon beëindigen. De akkoorden drongen ook aan op een onderhandelde vreedzame hereniging van Vietnam en democratische verkiezingen, hoewel deze overeenkomst spoedig uit elkaar zou vallen naarmate Noord en Zuid-Vietnam de gevechten hervatten.

6-25 okt 1973 Yom Kippoer Oorlog

Na hun nederlaag in de Zesdaagse Oorlog, lanceerden Egypte en Syrië een sneak attack over Israël tijdens de Joodse heilige dag van Yom Kippur (mobiliseren van mobilisatie). Aanvankelijk hadden de Egyptenaren en de Syriërs de overhand, maar na 19 dagen vechten was het Israëlische leger Afrika binnengetrokken en naderde Damascus. De Sovjet-Unie begon te mobiliseren tegen Israël, maar steunde toen de Verenigde Staten op hun beurt begonnen te mobiliseren en de oorlog beëindigden.

17 okt 1973 Olie-embargo OAPEC begint

De Organisatie van Arabische olie-exporterende landen (OAPEC) besloot de olieproductie te verminderen om de Verenigde Staten te dwingen de steun aan Israël te beëindigen.

COMMUNISTISCHE OVERWINNING IN INDOCHINA

Slechts enkele maanden na de vredesakkoorden van Parijs raakte Nixon verwikkeld in het Watergate-schandaal, dat uiteindelijk zijn presidentschap beëindigde. Nu de VS zijn afgeleid door het schandaal en waarschijnlijk niet verder zullen ingrijpen, heeft Noord Vietnam een grootschalige invasie en verovering van het zuiden gelanceerd. Communistische revolutionairen in de rest van Indochina volgden dit voorbeeld, waarbij de Rode Khmer greep kreeg op Cambodja en de Pathet Lao Laos overnam.

16-20 jan 1974 Slag om de Paracel-eilanden

Een Zuid-Vietnamese patrouille die de betwiste Paracel-eilanden inspecteerde ontdekte dat de Chinezen Drummond Island hadden bezet, en beide kanten ertoe aangespoord om troepen naar de eilanden te sturen. Op 19 januari werden Zuid-Vietnamese soldaten die op Duncan Island landden, afgestoten door Chinese troepen, met tegengestelde steun oorlogsschepen die later die ochtend een zeeslag vochten. De volgende dag bombardeerden de Chinezen de eilanden en landden meer troepen, waardoor het resterende Zuid-Vietnamese garnizoen gedwongen werd zich over te geven.

20 juli 1974 Turkse invasie van Cyprus

De Griekse heersende militaire junta, die Cypriotische president Aartsbisschop Makarios III als een communistische sympathisant en tegenstander van een eventuele unie met Griekenland zag, sponsorde een coup tegen hem van Nikos Sampson. Onder verwijzing naar de vijandigheid van Sampson ten aanzien van de Turkse minderheid, viel Turkije Cyprus binnen op 20 juli 1974 en nam het 36% van het eiland in.

9 aug 1974 Nixon neemt ontslag

Na het Watergate-schandaal, Richard Nixon werd de eerste president van de Verenigde Staten om af te treden.

13 dec 1974-30 apr 1975 Lenteoffensief

begin van januari 1975. Nu duidelijk is dat er geen tussenkomst van de VS zal zijn, vielen de Noord-Vietnamezen de Centrale Hooglanden binnen, waarbij ze de Zuid-Vietnamezen definitief versloegen in Ban Me Thuot. Op 30 april gingen het Volksleger van Vietnam en de Vietcong-troepen Saigon binnen, waardoor de oorlog in Vietnam ten einde kwam.

13 apr 1975 Libanese burgeroorlog

Tegen 1975 zorgden demografische trends en een grote toestroom van Palestijnse vluchtelingen ervoor dat moslims de meerderheidsbevolking in Libanon werden, waardoor het gezag van de verplichte meerderheid-christelijke regering werd ondermijnd. Op 13 april van dat jaar braken gevechten uit tussen op de regering afgestemde falangisten en de links georiënteerde Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, die een burgeroorlog teweegbracht. Het jaar daarop viel Syrië Libanon binnen ter ondersteuning van de regering en hoewel het geen groot voordeel kon bereiken, bleef het een groot deel van het land bezetten.

17 apr 1975 Khmer Rouge veroverd Phnom Penh

Eenheden van de Rode Khmer veroveren Phnom Penh, hoofdstad van Cambodja.

17 apr 1975-7 jan 1979 Cambodjaanse genocide

Tussen 1,5 en 3 miljoen Cambodjanen sterven onder Khmer Rouge.

16 sep 1975 Onafhankelijkheid van Papoea-Nieuw-Guinea

Het gebied van Papoea-Nieuw-Guinea werd onafhankelijk door het Gemenebest van Australië en werd de onafhankelijke staat Papoea-Nieuw-Guinea met als eerste minister premier Michael Somare. Het land trad toe tot de Verenigde Naties op 10 oktober 1975.

28 nov 1975 Einde van de Portugese heerschappij in…

Na het winnen van verkiezingen in juli 1975 en het verslaan van een pro-Indonesische couppoging in augustus, verklaarde het Revolutionaire Front voor een onafhankelijk Oost-Timor (FRETILIN) eenzijdig de onafhankelijkheid van Oost-Timor van Portugal. De Portugees, wiens nieuwe liberale regering de onafhankelijkheid van Timor voor 1978 had gepland, was Dili al ontvlucht als reactie op het geweld van augustus.

2 dec 1975 Herfst van Vientiane

In mei en juni 1975 kregen de Pathēt Lao-troepen de controle over een groot deel van het koninkrijk Laos, met minimale weerstand. Op 2 december veroverden ze Vientiane, de hoofdstad van Laos, en dwongen ze de troonsafstand af van koning Savang Vatthana en leidden ze tot de verklaring van de Democratische Volksrepubliek Laos.

CHINEES-VIETNAMESE OORLOG

De brute regering van de Khmer Rouge in Cambodja leidde tot miljoenen doden, terwijl de groeiende vijandschap met zijn voormalige Vietnamese bondgenoten in 1978 tot volle oorlog uitbrak. Vietnam bezet snel het grootste deel van Cambodja, waardoor China, dat de Rode Khmer had gesteund, Vietnam zou aanvallen . Na een maand van brute maar niet-beslissende oorlogsvoering, trokken de Chinezen zich terug.

7 dec. 1975 - 31 december 1978 Indonesische invasie…

In Operasi Seroja (operatie Lotus) bombardeerde de Indonesische marine Dili, de hoofdstad van het onlangs onafhankelijke Oost-Timor, gevolgd door de gelijktijdige landing van Indonesische zeevarende troepen en parachutisten. Verdere aanvallen betroffen Bacau op 10 december en Liquisa en Maubara op eerste kerstdag. Oost-Timoreze troepen bleven tot 1978 echter in het binnenland staan en sporadische guerrilla-oorlogsvoering zou zich voortzetten in de jaren 1990.

2 jul 1976 Eenmaking van Vietnam

Eenmaking van Noord- en Zuid-Vietnam als Socialistische Republiek Vietnam.

9 sep 1976 Overlijden van Mao Zedong

Na twee grote hartaanvallen in maart en juli 1976 werd Mao Zedong, voorzitter van de Volksrepubliek China, op 5 september getroffen door een derde aanval, waardoor hij een invalide werd. Hij stierf bijna vier dagen later om tien minuten na middernacht op 9 september 1976, 82 jaar oud. De Communistische Partij van China hield zijn dood geheim tot 16.00 uur die dag toen het het nieuws uitbracht in een landelijke radio-uitzending.

15 dec 1976 Portugese en Spaanse overgangen naar democratie

In 1974 hebben het Portugese leger, in combinatie met burgerlijke demonstranten, het Estado Novo-regime van António de Olveira Salazar ten val gebracht en een pad naar democratie ingesteld. Spoedig daarna, herstelde de Spaanse dictator Francisco Franco de monarchie en stelde Prins Juan Carlos aan als zijn opvolger na zijn dood. In plaats daarvan heeft Juan Carlos het burgerlijk gezag aan het parlement teruggegeven, waarbij hij een referendum houdt voor een nieuwe grondwet die in 1978 van kracht wordt.

30 jun 1977 Oplossen van SEATO

Zuid-Oost-Azië Verdragsorganisatie formeel ontbonden

ISLAMITISCHE REVOLUTIE

Om de spanningen in het Midden-Oosten te verminderen, moedigden de VS een permanente vredesregeling tussen Egypte en Israël aan. Hoewel Egypte en de Arabische nationalisten grotendeels met het Westen in het reine kwamen, was een fundamentalistische islam in opstand en verzette zich tegen beide allianties in de Koude Oorlog. In 1979 bracht een islamistische revolutie in Iran de pro-westerse sjah ten val. Later dat jaar, vielen de Sovjet-troepen Afghanistanto binnen om zijn communistische regering te steunen tegen een soortgelijke opstand.

21-24 jul 1977 Libisch-Egyptische oorlog

In juli 1977 beschuldigde Egypte Libië van het sponsoren van terroristische activiteiten in Egypte als protest tegen de Egyptische vredesbesprekingen met Israël, wat leidde tot een korte grensoorlog tussen de twee landen. Egypte was overwinnaar, resulterend in een staakt-het-vuren en teruggaan naar status quo ante bellum.

7 jul 1978 Onafhankelijkheid van de Salomonseilanden

De Salomonseilanden worden onafhankelijk gemaakt van het Verenigd Koninkrijk, met de 35-jarige premier Peter Kenilorea die premier wordt.

5-17 september 1978 De Camp David besprekingen

De hoge kosten van de Yom Kippur-oorlog overtuigde Egypte en Israël ervan te onderhandelen over vrede. In september 1978 leidde de bemiddeling van de Verenigde Staten tot een vredesverdrag uit 1979. Israël gaf afstand van de controle over de Sinaï in ruil voor erkenning door Egypte en gedeeltelijke demilitarisering op het schiereiland.

25 dec. 1978-7 jan 1979 Vietnamese invasie van Cambodja

Na herhaalde grensconflicten lanceerde de Socialistische Republiek Vietnam een volledige invasie van de door de Rode Khmer geregeerde Democratische Kampuchea (het moderne Cambodja). De 150.000 man sterke Vietnamese strijdmacht versloeg snel het door China bewapende Kampuchean Revolutionaire leger en bezet op 7 januari 1979 de hoofdstad van Phnom Penh. Met de leiding van de Rode Khmer gedwongen om naar het naburige Thailand te vluchten, steunden de Vietnamezen de oprichting van een nieuwe staat in Cambodja - de Volksrepubliek Kampuchea.

16 jan 1979 De Iraanse revolutie

Shah Muhammed Reza Pahlavi gedwongen om Iran te verlaten.

17 feb-16 mar 1979 Chinees-Vietnamese oorlog

Als reactie op de Vietnamese bezetting van Cambodja met een Chinese achtergrond viel de Volksrepubliek China Noord-Vietnam binnen en veroverde een aantal steden aan de grens. Op 6 maart verklaarden de Chinezen dat hun strafmissie was volbracht en trokken ze hun troepen terug. Beide partijen zouden echter de overwinning behalen en kleinschalige grensconflicten zouden doorgaan tot 1990.

12 jul 1979 Kiribati Onafhankelijkheid

De Gilbert-eilanden worden onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk als de onafhankelijke en soevereine republiek Kiribati ("Kiribati" is de Gilbertese vertolking van "Gilberts"), onder de 29-jarige president Ieremia Tabai. Hierop volgend geven de Verenigde Staten haar aanspraken op 14 eilanden van de lijn- en Phoenix-ketens op in het Verdrag van Tarawa.in 1979.

25 dec 1979 Sovjet-Unie begint invasie van Afghanistan

De Sovjet-Unie begint invasie van Afghanistan ter ondersteuning van zijn marxistische regering.

31 aug 1980-15 dec 1981 Solidariteitsbeweging in Polen

Solidariteitsbeweging in Polen.

22 Sep 1980 Irak valt Iran binnen

Irak valt Iran binnen.

6 jun 1982-jun 1985 Oorlog in Libanon

Als reactie op de PLO-activiteit aan de noordgrens, stemde Israël ermee in Libanon's Maronite Phalange te ondersteunen in ruil voor een vredesverdrag met Libanon. Israël viel binnen in juni 1982, met succes de PLO uit het land verdrijven tegen september van dat jaar. De moord op Falangist, president-elect Bachir Gemayel, belemmerde de voortgang naar een vredesverdrag en de aanhoudende Israëlische aanwezigheid veroorzaakte een ontstentenis van het publieke sentiment tegen de Phalange. In 1985 trokken de Israëlische troepen zich terug in een bufferzone in het zuiden van het land en trokken zich volledig terug in 2000.

1 jan 1984 Onafhankelijkheid van Brunei

Brunei wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië.

11 mar 1985 Michail Gorbatsjov

Na de dood van snel opvolger van de leiders van Supreme Leonid Brezhnev, Yuri Andropov en Konstantin Chernenko, benoemde het Politburo zijn jongste lid, Michail Gorbatsjov, tot de nieuwe secretaris-generaal.

15 mei 1988-15 februari 1989 Sovjet terugtrekking uit…

Kort nadat Gorbatsjov secretaris-generaal van de Sovjet-Unie werd, kreeg hij de steun van het Politbureau om een terugtrekking uit de oorlog in Afghanistan te zoeken. In de Geneefse akkoorden van 1988 stemden de Sovjets ermee in zich onmiddellijk terug te trekken, hun laatste troepen in februari 1989 te verwijderen, maar de politieke steun van de stervende Volksrepubliek Afghanistan voort te zetten

21 mei-9 jun 1989 Crackdown op het Tiananmen-plein

Chinese People's Liberation Army onderdrukt demonstranten op het Tiananmen-plein.

26 Mar-25 mei 1989 Eerste democratische verkiezingen…

Eerste democratische verkiezingen gehouden in de Sovjet-Unie om het Congres van Volksafgevaardigden te kiezen.

26-apr 1989 Vietnam trekt zich terug uit Cambodja

Vietnam trekt zijn troepen terug uit Cambodja en beëindigt de Cambodjaans-Vietnamese oorlog.

24 aug 1989 Tadeusz Mazowiecki van Solidarity benoemd…

Tadeusz Mazowiecki van Solidarity benoemd tot premier van Polen.

10 sep 1989 Verwijdering van het hekwerk van Hongarije

De Hongaarse regering opent grenzen met Oostenrijk, waardoor Oost-Duitsers naar de wikipedia van het Westin kunnen reizen.

VAL VAN DE BERLIJN MUUR

Tegen de jaren tachtig begon het Oostblok economisch en technologisch gevaarlijk achter het Westen te vallen. Om deze problemen aan te pakken, introduceerde Sovjetleider Michail Gorbatsjov economische hervormingen en opende de Sovjet politiek. Hij zocht ook betere betrekkingen met het Westen door een einde te maken aan Sovjet bemoeienissen in Oost-Europa. Het resultaat was de vreedzame ontmanteling van het communisme in Polen en Hongarije. Oost-Duitsland volgde een paar maanden later en demonstranten slopen de gehate Berlijnse muur.

9-10 nov 1989 Val van de Berlijnse Muur

Nadat Hongarije en Tsjecho-Slowakije hun grenzen openden voor Oostenrijk, waardoor tienduizenden Oost-Duitsers naar het Westen konden vluchten, opende de regering van Oost-Duitsland gedeeltelijk de grens met West-Duitsland. In de verwarring over de nieuwe regels verzamelden massa's Oost-Duitsers zich aan de Berlijnse muur, overweldigend voor de bewakers en eisten om naar het westen over te steken. Om 9.45 uur op 9 november gaven de bewakers het op. De muur werd overspoeld door het vieren van Oost- en West-Duitsers en vervolgens de volgende dagen afgebroken.

24 nov 1989 Velvet revolutie

Op 17 november 1989 leidde een gewelddadig optreden van de staat tegen studentenprotesten tot massale betogingen in Praag. Na zeven dagen nam het gehele topbestuur van de Tsjechoslowaakse Communistische Partij ontslag. Op 29 december werd de regel voor één partij afgeschaft, waarbij de leider van de Praagse lente, Alexander Dubček, tot premier en toneelschrijver / dissident Václav Havel werd benoemd tot president

22 dec 1989 Roemeense revolutie

Op 16 december 1989 braken demonstraties van etnische Hongaren uit in de stad Timişoara, gevolgd door een gewelddadig optreden van het Roemeense leger. Op 21 december probeerde president Nicolae Ceauşescu het publiek in Boekarest aan te spreken, alleen omdat de menigte uit protest uitbrak. De volgende dag liepen de strijdkrachten de kant van de demonstranten over, arresteerden Ceauşescu en riepen de dissident Ion Iliescu President uit. Ceauşescu en zijn vrouw Elena werden op 24 december berecht en veroordeeld en op 25 december geëxecuteerd

EINDE VAN DE KOUDE OORLOG

Ondanks de communistische aanwinsten, was de jaren zeventig een tijdperk van ongekende economische groei voor de kapitalistische landen van Oost-Azië, waarbij Japan de Sovjet-Unie voorbijstreefde om in de vroege jaren tachtig de op een na grootste economie ter wereld te worden. De nieuwe Sovjetleider, Michail Gorbatsjov, reageerde hierop en op andere uitdagingen met enorme politieke en economische hervormingen, waarmee de steun van communistische regimes wereldwijd werd beëindigd. Vietnam verloor de steun van de Sovjet-Unie en trok zich in 1989 terug uit Cambodja.

15 jan 1990 Einde regel voor één partij in Bulgarije

In november 1989 verdreven gematigde communisten binnen de Bulgaarse regering de voormalige president van de staat, Todor Zhivkov, en verving hem door zijn minister van Buitenlandse Zaken en rivaal Petar Mladenov. Na de aankondiging van Mladenov aan het publiek, eindigde de Nationale Assemblee op 15 januari 1990 officieel door de Communisten in een partijregering.

11 mar 1990 Wet van 11 maart

Op 24 februari 1990 resulteerden parlementsverkiezingen in de Litouwse SSR in een overweldigende overwinning voor de hervormingsbeweging Sąjūdis. Minder dan een maand later verklaarde de Litouwse Opperste Raad unaniem onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie.

GOLFOORLOG

De eerste uitdaging voor de orde na de Koude Oorlog kwam in augustus 1990, toen Irak van Saddam Hoessein Koeweit binnenviel en annexeerde. Als reactie hierop hebben de Verenigde Naties een door de VS geleide coalitie - waaronder leden van het vervaagde Warschaupact - toestemming gegeven om naar de Perzische Golf te reizen en de Irakezen te verdrijven. De campagne was een doorslaand succes, maar liet een vijandige Saddam Hussein aan de macht in Irak.

2-4 aug 1990 Uitbraak van de Golfoorlog

Om de oorlog van 1980-88 tegen Iran te financieren, had Irak zwaar geleend van het emiraat Koeweit en in 1989 gelobbyd om zijn schuld aan dat land te vergeven. De weigering van Koeweit om de schuld te vergeven leidde ertoe dat Irak op 2 augustus 1990 binnenviel en Koeweit als een provincie claimde.

HERENIGING VAN DUITSLAND

Tsjechoslowakije, Roemenië en Bulgarije wierpen het communistische bewind kort na Oost-Duitsland af, wat het effectieve einde van de Koude Oorlog aangeeft. Op 3 oktober 1990 werden Oost- en West-Duitsland herenigd na 45 jaar divisie.

3 okt 1990 Duitse hereniging

De Duitse Democratische Republiek (Oost-Duitsland) is toegetreden tot de Bondsrepubliek Duitsland (tot dit punt vaak West-Duitsland genoemd) en vormde een herenigd Duitsland. De hoofdstad van de Bondsrepubliek werd van Bonn naar Berlijn verplaatst, hoewel haar regering en lidmaatschap van internationale organisaties ongewijzigd bleef. De historische Oost-Duitse deelstaten Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern, Saksen, Saksen-Anhalt en Thüringen werden opnieuw gevestigd als Duitse staten.

29 nov 1990 Resolutie 678 van de VN-Veiligheidsraad

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft resolutie 678 aangenomen, waarin wordt geëist dat Irak zijn troepen onvoorwaardelijk terugtrekt uit Koeweit. Dit was het laatste aanbod van de Raad aan Irak - dat reeds 11 eerdere resoluties over zijn bezetting van Koeweit had verworpen - en machtigde VN-leden om geweld tegen Irak te gebruiken als het zich op 15 januari 1991 niet zou houden.

11-13 jan 1991 Evenementen in januari

Als reactie op het verzoek van Litouwen om onafhankelijkheid, begon de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken met militaire acties in Litouwen. Sovjettroepen grepen gebouwen in de hoofdstad, Vilnius en andere steden en vuurden op demonstranten. Na twee dagen en internationale veroordeling trokken de Sovjet-troepen zich terug.

17 jan-28 februari 1991 Operatie Desert Storm

Coalitietroepen onder leiding van de Verenigde Staten voerden een vijf weken durende lucht- en zeebombardement uit van zowel Irak als door Irak bezette Koeweit. Op 24 februari werd een grondaanval uit Saudi-Arabië gelanceerd. In een honderd uur durende landcampagne versloeg de coalitie het Iraakse leger, bevrijde Koeweit en bezette veel van Zuid-Irak.

Tijdlijn Koude Oorlog

25 feb 1991 Einde van Warschau Pact

Defensie en ministers van Buitenlandse Zaken van Bulgarije, Tsjechoslowakije, Hongarije, Polen, Roemenië, en de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken bijeen in Hongarije verklaren de Verdragsorganisatie voor Vriendschap, Samenwerking en Wederzijdse Hulp (Warschau Pact) van het Verdrag van Warschau ontbonden. Het Warschaupact werd formeel ontbonden in Praag, Tsjechoslowakije, op 1 juli.

Wij gebruiken cookies op onze web site. Sommigen zijn essentieel voor het correct functioneren van de site, terwijl anderen ons helpen om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.

Ok

Meer informatie